De Amsterdamse ontoerist

Trouwen met een local, plastic vissen uit de gracht en helpen de zwartepietdiscussie op te lossen. ‘De ontoerist’ neemt niet alleen, maar hij geeft ook.  

Tekst: Eva Essers // Beeld: Dorota Dabrowska

Amsterdam kampt met een toeristenprobleem. Toerisme groeit explosief en Amsterdam lijkt er langzaam in te verzuipen. Er zijn al vele maatregelen genomen om dit te voorkomen. Zo zijn er pogingen gedaan om het toerisme te verspreiden over het land, denk aan Amsterdam Beach, maar deze lijken vooralsnog niet echt aan te slaan. Amsterdam blijft veruit de populairste stad van ons land. Buitenlandse artiesten die optreden in welke andere Nederlandse stad dan ook, blijven doodleuk ‘Amsterdam how you doing?’ tegen het publiek schreeuwen. En op vakantie in het buitenland kun je maar beter achterwege laten dat je uit een andere plek dan Amsterdam komt, ze kennen het waarschijnlijk toch niet.  

Oké prima, als jullie dan zo nodig massaal naar Amsterdam willen komen dan zijn jullie meer dan welkom, maar dan willen we er ook wat voor terug. Dat dachten Elena Simons en Eelko Hamer waarschijnlijk toen ze The Untourist Guide to Amsterdam (2019) schreven. Het boekje introduceert een nieuwe visie over toerisme. Volgens hen moeten reizigers niet alleen consumeren wanneer ze op reis zijn, maar ook iets bijdragen. Het boekje staat vol met activiteiten die nuttig én leuk zijn voor zowel de Amsterdammer als de toerist.

Het is meer dan alleen een gids volgens de schrijvers. Het is een beweging. Een beweging die uiteindelijk verder wil reiken dan Amsterdam. Het doel is om toerisme te veranderen en uiteindelijk de wereld. Nou, dat zou mooi zijn.

Trouwen met een Amsterdammer

Veel activiteiten zijn erop gericht om de toerist meer te verbinden met de Amsterdammer. Wat mij betreft een goed streven. Toeristen en locals leven namelijk in mijn ogen te veel langs elkaar heen. Door meer met elkaar in contact te komen, ontstaat er mogelijk wederzijds begrip met betrekking tot elkaars positie en minder irritatie. Maar hoe stimuleer je dit contact? Wat mij betreft niet met de crazy handshake, een van de eerste ideeën beschreven in dit boek, waarbij je als toerist een local uitnodigt om elkaar op een creatieve manier de hand te schudden op de Magere Brug. Ik wil niet zuur doen, maar dit klinkt een beetje als het idee van een moeder die hip probeert te doen en voorstelt aan haar puberende kind: ‘Als we een crazy handshake op de Magere Brug doen dan wordt het de brug van de crazy handshakes!’ ‘Nee mam laat me met rust.’ De gedachte erachter is leuk, maar dit is niet per se waarvoor ik zo’n gidsje zou kopen.

Wat dan wel weer heel origineel is, is de mogelijkheid om als toerist te trouwen met een Amsterdammer voor een dag. Dit gebeurt in de Posthoornkerk in de vorm van een groepshuwelijk met een echte ceremonie. Ik kan me nog herinneren dat het meteen mijn aandacht trok toen ik het voorbij zag komen in het artikel van Het Parool op 4 juni 2019. In de gids worden Amsterdammers met verschillende achtergronden uitgelicht waarmee je als toerist kunt trouwen. Zo kun je in het huwelijksbootje stappen met een stadsboerin, een vluchteling of de nachtburgemeester, om een dagje mee te kijken in hun wereld. Kijk, dit is nou interessant. Ik ben dan misschien geen toerist, maar hiervoor zou ik ook wel naar het altaar lopen.

Wijze levenslessen 

En wat dacht je van de hulp van de toerist inschakelen voor een probleem waar we in Nederland met zijn allen maar niet uitkomen? Bijvoorbeeld de zwartepietendiscussie. De gids nodigt toeristen uit om te helpen Zwarte Piet opnieuw te ontwerpen, vanuit hun objectieve perspectief.

Ook probeert de gids toeristen weg te lokken van grote toeristische attracties door middel van minstens net zulke interessante alternatieven. Waarom uren in de rij staan voor het Anne Frank Huis als je ook de Amsterdam Hiding Places Tour kunt doen. Anne Frank is toevallig wereldberoemd, maar haar lot is verre van uniek. De Amsterdam Hiding Places Tour verkent ook een heleboel andere plekken in de stad waar in de Tweede Wereldoorlog Joden ondergedoken zaten. Dus kijk ook even verder: de populairste attracties hoeven niet per se voor jou ook de leukste en interessantste activiteiten te zijn.   

Zo is de gids eigenlijk een lifestyle coach, die door activiteiten voor te stellen wijze levenslessen probeert over te brengen. Niet alleen voor de toerist, maar ook voor de local. Inlevingsvermogen en communicatie is alles, het is geven en nemen, kijk verder dan de clichés en zoek naar alternatieven. Als we dit nou eens massaal gaan toepassen wanneer we een ander land bezoeken, en wat mij betreft ook gewoon in het dagelijks leven, dan veranderen we straks echt nog eens de wereld.