De kunst van professioneel lullen

Tekst /// Riccardo Tosellini Beeld /// Bob Foulidis 

Debat is de nootropische pil waarmee je honderd procent van je hersencapaciteit kunt benutten. Toen ik voor het eerst hoorde van het bestaan van universitaire debatverenigingen beeldde ik me in dat ze een ‘budgetversie’ waren van Pakhuis de Zwijger, maar de werkelijkheid bleek fascinerender. Debat is een strategische denksport die studenten wereldwijd beoefenen. Er zijn veel debatstijlen, maar een van de meest populaire in Nederland is British Parliamentary (BP) Debate. Bij BP ligt de nadruk op de kwaliteit van je argumenten. Veel studenten leren bij het vak Wetenschapsfilosofie de theorie achter logisch redeneren en bij BP train je het als een vaardigheid om dit redeneren naar een hoger niveau te tillen.

Bij BP zijn er vier teams bestaande uit duo’s. Twee teams argumenteren voor een stelling en twee teams tegen. Je hebt vijftien minuten om je voor te bereiden op het debat, de spreekvolgorde staat vast en iedereen heeft zeven minuten spreektijd. Je debatteert over een stelling waar niet direct een zwart-witantwoord op bestaat. De onderwerpen variëren van sociaal-maatschappelijke, historische en (geo)politieke zaken tot economische en filosofische. Bijvoorbeeld ‘deze kamer zou de betrekkingen met Noord-Korea normaliseren (inclusief het opheffen van sancties)’ of ‘deze kamer gelooft dat het moreel toelaatbaar is om kunst te consumeren ongeacht de persoonlijke achtergrond (bijvoorbeeld een foute politieke mening) van de kunstenaar’. De stellingen kunnen ook simpelweg humoristisch zijn: ‘Deze kamer zou Trump kiezen als de almachtige leider van het heelal.’

Oreren kun je leren

BP verandert kritisch denken in een spel waar je goed in kan worden. Debatverenigingen geven studenten de kans om op een wekelijkse basis te oefenen. De toernooien die regelmatig in de weekenden plaatsvinden zijn daarvoor ook ideaal, omdat je dan veel op een dag debatteert en veel nieuwe, goede debaters tegenkomt. Je leert snel van je fouten, omdat je na het debat feedback ontvangt van de jury. De jury beoordeelt de speeches aan de hand van vaste regels en maatstaven. Hierdoor zijn de uitslagen niet willekeurig en loont het om de debattechnieken te leren. In je vrije tijd kun je jezelf verder blijven uitdagen met debatoefeningen, literatuur en workshops. Zelf ben ik ook een grote groep debaters eeuwig dankbaar voor alle hulp die zij mij gegeven hebben om beter te worden. 

BP verandert kritisch denken in een spel waar je goed in kan worden.

Wanneer je voor het eerst een BP-speech geeft, merk je hoe lastig het kan zijn om zeven minuten lang te spreken, de kern van het debat goed te herkennen en te definiëren, en om effectief tegenargumenten te weerleggen. Het is indrukwekkend om dan te horen hoe de ervaren debaters zo schijnbaar moeiteloos hun argumenten opbouwen en inhoudelijk sterk reageren op de argumenten van de anderen. Een debater leert om onder tijdsdruk en sociale druk zijn verbeelding en kennis te gebruiken om oplossingen voor problemen te bedenken door stapsgewijs logisch te beredeneren. Wanneer je kijkt naar de ervaren debaters zie je dat niet aanleg of IQ perse bepalend zijn, maar hoe bewust je oefent om beter te worden.

But wait… There is more!

Er zijn drie regels die de intensiteit van BP verhogen. Deelnemers bepalen niet zelf welke positie zij in het debat innemen, ze hebben maar vijftien minuten om zich voor te bereiden en moeten het andere team aan ‘hun kant’ van de stelling ook verslaan. De implicaties van deze drie aspecten van het debat zijn interessant. Het feit dat je niet kunt kiezen aan welke kant van het debat je staat, zorgt ervoor dat je vaak naar argumenten moet zoeken die je eerder misschien niet overwogen had. Dit is het geval wanneer je een stelling moet verdedigen waar je persoonlijk niet achter staat, maar ook wanneer je het met de stelling eens bent. Je moet je namelijk voorbereiden op de tegenargumenten van de tegenstanders. Als we de Noord-Koreastelling als voorbeeld nemen: tegenstanders zouden kunnen zeggen dat je Kim Jong-uns dictatuur niet wil legitimeren en de verdediging zou kunnen zeggen dat de sancties het lijden van de onderdrukte Noord-Koreaanse bevolking verergert. Wat weegt zwaarder? Het gaat hierbij niet over je persoonlijke mening (iedereen in het debat weet dat wat je zegt die niet reflecteert), maar over hoe goed jij je argumenten onderbouwt. Dit kan moeilijk zijn, ongeacht of je het met de stelling eens bent of niet. De aannames die debaters over de wereld hebben worden zo regelmatig op de proef gesteld, wat hun een gezonde dosis zelftwijfel kan aanleren. Het hebben van zelftwijfel is waardevol, omdat onze persoonlijke overtuigingen over de wereld niet altijd overeenkomen met de werkelijkheid. Met debat oefen je om telkens uit je comfortzone te stappen. Wie onbevangen zijn eigen mening kan herevalueren kan zo dichter bij de werkelijkheid komen. 

De aannames die debaters over de wereld hebben worden regelmatig op de proef gesteld, wat hun een gezonde dosis zelftwijfel kan aanleren.

De jury let ook erg op hoe jij de argumenten van de tegenstander weerlegt. Je wint van een ander team als je hun sterkste argumenten weerlegt en die goed afweegt tegen de argumenten van jouw team. Daarbij is het strategisch om altijd het punt dat de tegenstander maakt bondig aan te duiden, ongeacht hoe goed of slecht dat team het uitlegt. Hiermee kun je tegenargumenten formuleren die over de kern van het debat gaan en raak je niet afgeleid door bijzaken. De kern vinden, evenals waar de onenigheid van het debat precies ligt, is lastig en vereist oefening. De vele ‘whataboutism’-discussies op sociale media laten zien hoe onvruchtbaar gesprekken kunnen zijn wanneer iedereen langs elkaar heen praat.

Het loont zich om een brede kennis te hebben over de soort onderwerpen en de actuele ontwikkelingen die bij debat aan bod komen, want tijdens de vijftien minuten voorbereidingstijd mag je geen informatie online opzoeken. De jury kan ook geen genoemde feiten controleren of blind op de betrouwbaarheid van cijfers vertrouwen, dus je kunt een gebrek aan onderbouwing niet simpelweg verhullen achter getallen of sterke uitspraken. Door de korte voorbereidingstijd en omdat je snel moet kunnen reageren op de anderen leer je om snel en kritisch na te denken. Je leert om scherper de onderliggende aannames van je eigen of andermans uitspraken te analyseren en op te merken of er te grote sprongen gemaakt worden, omdat daar vaak de zwakke punten in iemands redenering zitten. 

En dan nu het laatste element dat het spel extra pittig maakt: er staat een team aan dezelfde kant van het debat waarvan je ook moet winnen. Je mag hun argumenten niet weerleggen, maar alleen uitleggen waarom jouw argumenten belangrijker zijn voor het debat en ook beter zijn onderbouwd. Dit pusht de debaters om echt de de sterkste argumenten te verzinnen, die goed te onderbouwen en om strategisch vooruit te denken naar wat de anderen waarschijnlijk gaan zeggen. Het is een uitdaging, maar met veel oefening ga je de voordelen ervan merken bij andere aspecten van je leven. Het is voor mij bijvoorbeeld nu makkelijker om de framing van krantenartikels te herkennen en ze in een grotere maatschappelijke context te plaatsen. Bij het lezen en schrijven van teksten kan ik beter de kwaliteit van de argumenten beoordelen en tijdens een sollicitatiegesprek heb ik sneller door wat de recruiter mij wil horen zeggen. 

Debat maakt je niet perse filosoof-koning of ethicus, maar leert je wel beter te communiceren en beter te luisteren naar anderen.

Conclusie

Debat is een waardevolle toevoeging aan je academische vorming. Het maakt je niet perse filosoof-koning of ethicus, maar leert je wel beter te communiceren en beter te luisteren naar anderen. Daarbij moet niet onderschat worden dat het veel toewijding en aandacht vereist om er goed in te worden. Maar zelfs al word je geen debatgod, dan kun je enorm genieten van de vaardigheden die je met deze hobby ontwikkelt. Oh, en debaters zijn chille mensen, btw.