Broker: een alternatieve familievakantie op de beste manier mogelijk

Tekst /// Eline van Huizen Beeld /// Bob Foulidis

We strijken neer in Zuid-Korea waar een stelletje misfits samen in een gammel busje door het land reizen en samen een familie vormen. Hun missie is duidelijk: op illegale manier hun  baby verkopen terwijl ze uit de handen van de politie proberen te blijven. Redactielid Eline zag de film Broker (2022) en laat je hier weten wat ze er van vond.

De van origine Japanse regisseur Hirokazu Kore-eda heeft zich gewaagd aan het uitgekauwde genre van de roadtrip movie, maar geeft hier een nieuwe draai aan door het te mengen met de maatschappelijk complexe thema’s van mensenhandel en adoptie. Dit zijn twee begrippen die vaak in elkaar overlopen, vooral als er geld bij komt kijken. In Zuid-Korea zijn de tarieven voor illegale adoptie: 10 miljoen won voor een jongetje en 8 miljoen won voor een meisje. Kore-eda viel eerder al in de prijzen op het filmfestival van Cannes voor de film Shoplifters (2018), waarin hij, net als in Broker, het thema van de found family centraal zet. Een found family is een groep van mensen die niet biologisch aan elkaar gerelateerd zijn maar toch van elkaar gaan houden en zodoende een familie vormen. ‘In Japan en Korea denken we dat de familie alleen met bloedverwantschap te maken heeft. Dit is weerspiegeld in onze wetten. Maar dat is een ouderwets beeld,’ zegt Kore-eda in een interview van de 75ste editie van het filmfestival in Cannes.

Twee mensenhandelaren, een sekswerker, haar baby en een weesjongetje vormen samen voor korte tijd een found family terwijl ze op zoek gaan naar geschikte adoptieouders voor de baby in kwestie. 

Een sekswerker, haar baby, twee mensenhandelaren en een weesjongetje vormen samen voor korte tijd een found family terwijl ze op zoek gaan naar geschikte adoptieouders voor de baby in kwestie. Vrijwel allemaal zijn ze alleen op de wereld met geen bloedverwanten waarop ze op terug kunnen vallen. Hirokazu Kore-eda laat met deze film zien dat het in het leven mogelijk is om zelf je familie te kiezen. En hoewel het plot van de film door de heftige thematiek ook snel als te grimmig of te dramatisch verbeeld zou kunnen worden, kiest Kore-eda voor een luchtige, vaak zelfs komische toon. Een grote factor hierin is de manier waarop hij zijn personages neerzet. De film valt hiermee gelukkig niet weg in stereotypes zoals die van de onverantwoordelijke, roekeloze moeder die haar kind achterlaat, zielige weeskinderen die verdoemd zijn tot mislukking of twee meedogenloze mensenhandelaren die alleen uit zijn op geld verdienen. Deze laatsten noemen zichzelf liefkozend liever makelaars (brokers). De moeder die haar baby achterliet om daarna terug te komen voor hem had geen andere keuze en laat, hoewel ze het niet wil laten merken aan de rest van het gezelschap, veel genegenheid zien voor haar pasgeboren baby. Het weesjongetje dat verlaten is door zijn ouders en in een tehuis terecht is gekomen wordt niet neergezet als een neerslachtig en getraumatiseerd kind maar zoals elk ander achtjarig jongetje, vrolijk, ondeugend en met een voorliefde voor voetbal. De makelaars wekken veel sympathie op bij de kijker en laten op meerdere momenten zien dat ze oprecht geven om de gezondheid van de baby. Ze weigeren de baby zelfs te verkopen wanneer de moeder (So-young) de adoptieouders ongeschikt acht.

Er worden gevoelige onderwerpen aangesneden en complexe vragen gesteld zonder dat er duidelijke antwoorden worden gegeven

Er worden gevoelige onderwerpen aangesneden en complexe vragen gesteld zonder dat er duidelijke antwoorden op worden gegeven. Twee politieagenten, die jacht maken op de makelaars om ze op heterdaad te betrappen en ze uiteindelijk te arresteren, filosoferen openlijk met elkaar over de vraag of het moreel verantwoord is om een kind op aarde te zetten als je van plan bent er niet voor te zorgen. Ook wordt er harde kritiek geleverd op het fenomeen van de baby boxes, die veel gezien worden in het straatbeeld van Zuid-Korea en een initiatief zijn van kerken. Deze baby boxes worden als veilig alternatief gebruikt door ouders die daar hun baby’s achter kunnen laten in plaats van ze op straat te leggen. Vaak hebben deze baby boxes een comfortabel bedje waar de baby in gelegd kan worden en wordt er slaapmuziek afgespeeld. Hoewel de boxes goedbedoeld zijn, stellen de twee politieagenten de vraag: maken deze baby boxes het te makkelijk voor ouders om hun baby af te staan? Nadat het So-young veroordeeld wordt voor het afstaan van haar baby, vraagt zij zich ook af: ligt de schuld altijd bij de moeder en niet bij de vader in dit soort kwesties? Kore-eda zelf zegt hierover: ‘De heersende opvatting is dat moeders die hun kind zo achterlaten dat doen uit gebrek aan liefde. Ik wilde tonen dat er verschillende interpretaties mogelijk zijn, dat er meerdere redenen en oorzaken schuilgaan achter zo’n dramatische beslissing. De rode draad door al mijn films is het idee dat er een complexe realiteit verborgen zit achter elke daad in een mensenleven én dat we met een minder vooringenomen, veroordelende blik naar mensen kunnen en moeten kijken.’

Intieme scènes waarin de personages zware gesprekken hebben over zichzelf, hun afkomst, hun toekomstdromen of gewoonweg samen plezier hebben als een ‘echte’ familie, wisselen elkaar af met long shots waarin het diverse Zuid-Koreaanse landschap getoond wordt. Hier wordt aandacht geschonken aan zowel de stad als het platteland. Het achtjarige weeskindje van het gezelschap laat zien dat het leven draait om de kleine geluksmomentjes, hij gaat liever door een eenvoudige wasstraat met zijn found family in plaats van dat ze veel geld uit geven bij de plaatselijke kermis. Door deze momentjes, waarbij ze aanvoelen als een normale familie, vergeet je bijna dat de dag des oordeels nadert waarop de baby wordt verkocht en de found family uiteengaat. Naarmate de film vordert en de found family-leden steeds dichter naar elkaar toe groeien als familie is ook duidelijk dat dit ooit moet stoppen. Een verdrietige realisatie voor zowel de kijker als de leden van de found family zelf. Bijna alle hoofdpersonages hebben op het einde iets van zichzelf opgeofferd om iemand van hun found family te beschermen. Want voor je familie doe je alles, toch?

Broker is, hoewel hartverwarmend, niet realistisch en heeft meer weg van een sprookje dan van de realiteit

Broker is, hoewel hartverwarmend, niet realistisch en heeft meer weg van een sprookje dan van de realiteit. Hoewel de film  de individuele problemen van alle karakters onder de aandacht probeert te brengen door ze een droevig achtergrondverhaal te geven, krijgen ze, zoals het in de meeste sprookjes betaamd, vrijwel allemaal een redemption arc en een einde waardoor je met een tevreden gevoel de bioscoop uitloopt. De sympathieke makelaars die beslissingen maken met hun hart in plaats van hun portemonnee geven een te rooskleurig beeld van mensenhandelaren en hun motieven. Hadden alle mensenhandelaren maar iets meer weg van de twee knullige en vaak jolige makelaars uit Kore-eda’s Broker.