Tekst /// Loïs Blank Beeld /// Mila Milošević
Oh nee, dat mag niet. Ik woon in een onzelfstandige studentenwoning en het campuscontract komt met het visitekaartje dat er een boete van € 10.000 tegenover onderhuur staat. Tenzij je de onderhuur aangeeft bij de woningcorporatie, want dan mag het wel, maar moet je de kamer minimaal een maand verhuren. Over onderhuren via sites als Airbnb stelt DUWO: “We willen niet dat studenten vervolgens hun woning doorverhuren aan toeristen of zelf (deels) geen gebruik maken van hun woning of winst maken ten opzichte van de relatief lage huur die ze betalen.” Wie gaat DUWO vertellen dat ‘relatief laag’ tegenwoordig nog steeds hoog kan zijn?
Linksachter in mijn kast kwam ik hem ineens tegen: een oranjegeel Puma shirt met blauw logo voorop en de rug bedrukt met de tekst “Wie wil mijn tent onderhuren als ik even bij een optreden ben?” Dit shirt kon je vorig jaar gratis op Lowlands krijgen van Vereniging Eigen Huis. Ze hadden ook het welbekende makelaarsraam nagemaakt, maar in plaats van huizen die te koop staan, was dit raam voorzien van tenten op de verschillende Lowlands campings. En die stonden dan ‘te koop’ voor belachelijk hoge bedragen. “Eenpersoonstent naast de greppel op de hoofdweg in een kuil: € 340.000,” dat soort dingen. Een zeer geinige vorm van activisme vond ik dat. Ik heb de petitie ondertekend om dat gratis shirt te krijgen en heb daarna vol trots over Lowlands gewaggeld. Zo, mij pakken ze niet, dacht ik.
Maar nu ik net € 300 voor mijn Lowlands 2023 kaart heb neer moeten leggen, kreeg het vinden van dat shirt in mijn kast ineens een scherper randje. Zoals boomers soms de neiging hebben een prijs uit te drukken in guldens, begon mijn brein na te denken over de Lowlandsfestivalticket-Huurprijs-ratio (LH-ratio). Zeker voor studenten die huurtoeslag krijgen kan die ratio nu al flink zijn. Voor mijn vorige studentenwoning in Noord betaalde ik – huurtoeslag afgetrokken – € 350 per maand, wat een LH-ratio van 0,86 oplevert. En dan is sinds dit jaar de doorverkoop van de festivaltickets enkel via Ticketmaster mogelijk en tellen ze daar schaamteloos per ticket 43 euro extra servicekosten bij op. Het resulteert in € 403,20 voor een ticket; een LH-ratio van 1,15 voor mijn oude woning. In het AD zei Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg: “Het is helemaal niet in mijn belang om een zo duur mogelijk ticket te vragen. We proberen het voor iedereen behapbaar te houden, zowel qua prijs als gebruiksvriendelijkheid.” Definieer behapbaar als ik er een nier voor moet verkopen, dacht ik toen. Het shirt in mijn handen leek ondertussen ineens gewassen te zijn met een wasmiddel met de geur van hypocrisie.
Het is natuurlijk niet aan Lowlands om de huizenmarkt van Nederland uit zijn huidige bad trip te slepen. Daarnaast is er altijd nog het argument ‘ja maar, je hoéft niet te gaan hè?’ Klopt, maar mijn grootste havermelkelite-kenmerk is dat ik Lowlands ondertussen zie als een culturele levensbehoefte. Niet gaan is geen optie, ook al is Lowlands ondertussen verder bij ‘meegaan is goedkoper dan thuisblijven’ vandaan, dan de afstand van de Alpha naar de Bravo aanvoelt na de headliner op zondag. Dat is de lawa der lawa’s en die moet en zal ik elk jaar meemaken.
Eerlijk is eerlijk, Lowlands is geen levensbehoefte en je kunt inderdaad ook thuis blijven. Thuis, in mijn studentenwoning in het Centrum, waar ik met smerig veel geluk aan ben weten te komen. Een huis met een aanzienlijk lagere LH-ratio dan mijn oude huis in Noord en een huis waarin ik er nu matig warmpjes bij zit vanwege de cocktail die er geserveerd wordt: hoge gasprijzen en enkel glas. Het is ook een huis waar ik in de redelijk nabije toekomst uit zal moeten, omdat het einde van de studietijd in zicht is. Mijn ticket voor het huizenmarkt-circus heb ik nog niet aangeschaft: er staan 390.000 mensen met mij in de wachtrij. Dat is volgens de Atlas gemeenten 2022 het woningtekort in Nederland. Gelukkig heeft een circus altijd een directeur om de boel in goede banen te leiden en voor dit circus is dat onze minister van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, Hugo de Jonge. De promo voor de huizenmarkt-circusshow is in volle gang: Hugo’s Huurplan zou vanaf 2024 moeten gaan spelen. De acts bestaan uit: regulering van de middenhuur, meer nieuwbouw voor middeninkomens en een vereenvoudiging van de huurtoeslag.
Mijn ticket voor het huizenmarkt-circus heb ik nog niet aangeschaft: er staan 390.000 mensen met mij in de wachtrij
Waar we echter voor moeten oppassen, is dat dit circus een real life versie van Dikke Deur en Pipo de Clown aan het worden is, als dat niet al het geval is. In de televisieserie verlaat Pipo het circus van Dikke Deur en begint voor zichzelf, omdat Dikke Deur al zijn geld aan taart spendeert en zijn personeel niet uitbetaalt. Bij huizenmarkt-pipo’s denk je wellicht aan de grapjassen van de huizenmarkt, omdat pipo in het Nederlands een synoniem is geworden voor clown of grapjas. Maar als we kritisch kijken, blijkt dat huizenmarkt-Pipo’s, met hoofdletter P en specifiek refererend naar Pipo de Clown, juist de starters zijn die een eerlijkere huizenmarkt willen. Zij die door allerlei hoepeltjes springen om maar niet (opnieuw) de huizenmarkt te hoeven betreden. En daar is niks geks of grappigs aan. Bijvoorbeeld starters die net klaar zijn met studeren, maar wel ingeschreven blijven staan aan de universiteit: de studentenwoninghuurprijs plus € 2209 collegegeld per jaar, is goedkoper dan een woning in de vrije sector. Maar ook boomers en ouderen die massaal in hun grote huizen blijven wonen, omdat kleiner wonen meer kost. En dat voelt tegenstrijdig. Mijn grootouders hebben recent overwogen om hun eengezinswoning te verruilen voor een seniorenwoning, maar je raadt het al: het plaatsen van een traplift is een veel riantere deal. En ik begrijp het ook nog, ze zijn gek als ze het niet doen. In de kern zijn we allemaal Pipo: we willen niet uitgebuit worden en willen ook graag waarde voor ons geld. De huidige huizenmarkt is er simpelweg een waar je je liever niet in bevindt.
Dan trekken ze als Dikke Deur even de Pipokleren aan in de hoop dat het empathie opwekt
Maar er zijn ook huizenmarkt-pipo’s met een kleine p. Dat zijn pipo’s op de grapjassenmanier. Zij die een eigen circus beginnen, omdat dat een goede business is tegenwoordig. En absoluut niet omdat ze een eerlijker systeem willen. De huisjesmelkers, die dus eigenlijk een Dikke Deur zijn en anderen maximaal van geld onttrekken om er zelf met de buit vandoor te gaan. Zij zijn niet zoals Pipo op zoek naar een eerlijker circus. Zij verkiezen sociaal-maatschappelijke clownerie boven moraliteit. En – zoals beschreven door Sander Schimmelpenninck in De Volkskrant op 22 januari – zij plaatsen zich soms ook nog in een misplaatste slachtofferrol. Sommige huisjesmelkers proberen hard te maken dat ze nu slachtoffer aan het worden zijn van het aan banden leggen van de huizenmarkt. Dan trekken ze als Dikke Deur even de Pipokleren aan in de hoop dat het empathie opwekt.
Over verkleedpartijtjes gesproken, mijn favoriete daarvan is Lowlands. De organisatie zegt dat we in augustus voor die 300 knaken “veel terug krijgen”, maar mag ik tijdens Lowlands toch ook door een huizenmarkt-Pipo-hoepeltje springen? Tussen de dansjes door een klein hupsje om bestwil? Bij deze dan ook mijn voorstel voor de ‘Pipo special’ Lowlandsticket: een festivalticket waar je gratis een uitzonderingsregel bij krijgt, zodat je tijdens Lowlands wél je kamer op Airbnb mag aanbieden.
Babel Magazine 