Tekst /// Loïs Blank Beeld /// Lesine Moricke
Het was maandag. We hadden college van elf tot een en drie tot vijf. We hadden het idee om te lunchen bij een van de twee Chinese restaurants in het centrum dus daar gingen we: drie internationale studenten in een kleine stad in Italië op weg naar lunch.
We liepen via de winkelstraat over de twee pleinen die Rimini rijk is en binnen vijf minuten waren we bij het restaurant. We gingen zitten en de ober sprak zoals de meesten amper Engels. Prima, met handen- en voetenwerk – en het beetje Italiaans dat we ondertussen spreken – komen we er wel uit.
De handgebaren van de ober kwamen eerder dan we dachten, nog voordat we een menukaart hadden gekregen: hij wees naar het vest van mijn studiegenoot, dat ze over de stoel naast haar had gehangen. Wellicht bedoelde de ober dat het vest van de rugleuning zou vallen, dus ze verplaatste het naar de zitting. De wenkbrauwen van de ober begonnen nu ook gebaren onze kant op te zenden: ze gingen naar beneden. Zijn armen gebaarden dat ze het vest aan moest trekken.
Verward drapeerde ze het vest over haar schouders. “Perfetto!” zei de ober en liep weg. Mijn tafelgenoten keken elkaar aan en vroegen zich hardop af wat er net gebeurde. Maar ik wist precies hoe laat het was: ‘He wants you to cover up, because he finds your top inappropriate,’ vertelde ik haar. Ze keek me aan alsof ze spoken zag: ‘You’re kidding right?’ ‘I wish I was.’ Ze droeg een croptop met blote rug, geen bh en gecombineerd met high waisted jeans tot boven de navel. Al met al een outfit waar mensen in Amsterdam niet raar van opkijken.
Toen de ober terugkwam met de menukaarten besloot ze het te vragen. Hij was duidelijk geïrriteerd: ‘You’re in a restaurant!’ De discussie werd al snel vuriger – en in het Italiaans waardoor ik afhaakte – maar ik ving wel op dat mijn tafelgenoot de ober uitlegde dat dit seksistisch was en zij liever niet in zo’n restaurant wilde eten. Niet veel later verlieten we het restaurant onder het genot van de ober die ‘Then leave! Leave!’ naar ons schreeuwde.
Dat de staat van feminisme en algemene behandeling van vrouwen in Italië anders is dan in Nederland, viel al snel op nadat ik hier was aangekomen in september. Ik ben zelden zo vaak gecatcalled en mannelijke automobilisten verlenen me om de haverklap voorrang om over te steken; hartstikke lief, maar naar mijn mening niet heel verstandig als de auto erachter daardoor flink in de remmen moet. En de entreeprijzen voor de club waar ik vorige week was? Vijf euro voor dames, vijftien voor heren. De drankprijs aan de bar in die club? Vijftien euro per drankje voor de dames – vraag me niet wat ik in die club deed, het was werkelijk waar verschrikkelijk – en de heren betaalden vijfentwintig voor datzelfde drankje. Als kleine daad van rebellie probeerde ik een drankje voor mijn mannelijke studiegenoot te halen, maar ik moest aanwijzen voor wie dat tweede drankje was en op dat moment waren alle studiegenoten om me heen mannen. De barvrouw lachte me uit en sloeg voor het tweede drankje vijfentwintig euro aan.
Ook het lhbti-debat lijkt hier terug te gaan in de tijd: vorig jaar nog werd een wet die homofobie strafbaar zou maken, niet ingestemd door de senaat. De Italiaanse Kamer van Afgevaardigden, vergelijkbaar met onze Tweede Kamer, stemde eerder in meerderheid voor de wet. En de nieuwe extreem-rechtse premier geeft ook weinig hoop: verbieden van het homohuwelijk en het stoppen van legale abortus staan beide op haar politieke agenda.
Ik weet niet of al het bovenstaande voor heel Italië geldt, maar het zorgt er wel voor dat ik al een paar weken met allerlei vragen in dit land rondloop. Waar lag het probleem, het ‘ongepaste’, voor de ober in het restaurant? Was het de blote rug of het niet dragen van een bh? Stel dat horecapersoneel in Amsterdam een top zonder bh als ongepast zouden bestempelen: mijn niet bh-dragende tietjes en ik zouden geen terrasje meer pakken. En wat voor beleid heeft die club waar ik was voor non-binaire mensen? Hoelang kan men volhouden traditioneel te zijn zonder in te zien dat het behouden van die standpunten zoveel mensen benadeelt?