Huiskamergevoel

Wist je dat de bruine kroeg uit Amsterdam aan het verdwijnen is? Deze huiskamercafés, vaak letterlijk bij mensen in de woonkamer, ontstonden aan het begin van de negentiende eeuw. Iedereen mocht toentertijd tappen in Nederland, en bruine kroegen waren de perfecte manier om het inkomen wat te spekken. Binnen afzienbare tijd zat Amsterdam aan de landelijke max van vijfhonderd bruine cafés per stad. Toen in 1966 de wet werd gewijzigd en de rijksoverheid regels besloot te stellen aan de inrichting, hoogte en minimale oppervlakte van huiskamercafés, moesten vele sluiten. 

Hoewel er tegenwoordig niet veel écht bruine cafés meer te vinden zijn in Amsterdam, herken je ze meteen. Houten panelen op de muur, een krijtbord waar in een bijna onleesbare krabbel de beschikbare bieren op zijn geschreven, en behang waar de tabaksvlekken op te zien zijn. Een overblijfsel uit de tijd voordat het rookverbod in de horeca inging. Links van je hangen wat foto’s: vaste klanten en personeel. Rechts zie je zo’n vaste klant aan de bar zitten. 

Het is een uitstervend ras, de bruine kroeg. In Amsterdam moest Café Bos na 106 jaar het veld ruimen voor luxe appartementen én Bar Bonnie (deze bruine kroeg meets trendy bar zou in 2019 opengaan, maar staat vooralsnog in de steigers), en Café de Dam werd een Nutellawinkel (alsof we er daar niet al genoeg van hebben). Sinds de eeuwwisseling heeft ruim de helft van alle bruine kroegen in Nederland de deuren gesloten. En er komen ook geen nieuwe voor terug.

Gelukkig hebben we Café van Daele nog. Houten panelen op de muur? Check. Krijtbord met menukaart? Check. Tabaksvlekken op de muur? Dubbelcheck. En daar, aan de bar, een van de stamgasten, met een biertje in eigen glas, haar Ajax-trui aan en een babyfoto pronkend op het krijtbord. Ondanks dat het café in het hartje van de stad zit, zo naast de Dam, is het een echte buurtkroeg. Het is knus, het personeel is lief en de stamgasten hebben altijd sterke verhalen te vertellen. Het barpersoneel trouwens ook. Tip: Vraag de barmanager eens naar de verjaardag van Shawn Mendes.

Het is geen bruine kroeg, niet echt, misschien een beetje. Maar dat lekkere huiskamergevoel waar bruine kroegen om bekend staan, is daar zeker aanwezig. Hadden meer cafés dat maar.

Tekst: Danielle Kliwon // Beeld: Benjamin Schoonenberg