Het vierde seizoen van de podcast Heavyweight heeft weer het vertrouwde format: presentator Jonathan Goldstein duikt in het verleden van een onbekend persoon die met een probleem zit. Hierbij krijgt hij de ruimte om zijn verbeelding los te laten op alles wat hij maar kan bedenken. Haarfijn laat hij ons zien hoe kleine, alledaagse gebeurtenissen iemands leven kunnen beïnvloeden.
Tekst: Vincent Kupers // Beeld: Imke Chatrou
Voordat het vierde seizoen van start ging, verschenen er acht korte afleveringen, waarin Goldstein speelt met zijn eigen onzekerheid. In deze zogenaamde Heavy Wait Diaries vertelt hij dat zijn inspiratie op is en dat het hem niet meer gaat lukken om met interessante verhalen te komen. Dat dit de grootste nachtmerrie is van een podcastpresentator beschrijft hij in geuren en kleuren. Wat voor werk moet hij in hemelsnaam gaan doen als hij niet meer geschikt is voor Heavyweight? In deze afleveringen gebeurt vrijwel niets opzienbarends, maar door de komische manier waarop Goldstein uitweidt over weinigzeggende onderwerpen, blijft het vermakelijk.
Aan de cynische ondertoon van The Heavy Wait Diaries was gemakkelijk af te leiden dat seizoen vier heus wel zou komen. Enkele weken later, op 3 oktober, verschijnt de eerste aflevering, die traditiegetrouw begint met een telefoongesprek tussen Goldstein en zijn vriendin Jackie. Iedere keer vraagt hij haar onbenullige dingen, die verder niets te maken hebben met het verhaal dat gaat komen. Hij vraagt haar bijvoorbeeld of ze haar grote teen big toe of great toe noemt, of hij vraagt of ze ooit geplast heeft onder de douche, dan wel in bad.
Soms hangt Jackie direct op, een andere keer speelt ze even kort mee, maar nooit gaat ze serieus op Goldstein in. Voor Goldstein is dit louter een warming-up. Na het telefoongesprek begint hij met het ontrafelen van een emotioneel beladen gebeurtenis, waarbij de mensen die hierbij betrokken waren, wel graag naar hem willen luisteren. Zijn vriendin Jackie, die alles bij voorbaat afkeurt, heeft hij achter zich gelaten. Nu heeft hij de regie en kan hij eindelijk uiting geven aan zijn eindeloze fantasie.
Doorbreken van emotionele barrières
Het is vaker zo dat een presentator wordt ingezet om een emotionele gebeurtenis van iemand te analyseren. Dit format wordt veelvuldig gebruikt in de media, maar de manier waarop het wordt toegepast verschilt per programma. Heavyweight onderscheidt zich van de rest door in te gaan op gebeurtenissen die op het eerste gezicht tamelijk onschuldig lijken.
Het kan gaan over een fietstocht van een groepje jongens, een babysitter die plotseling verdwijnt of de diefstal van een ouderwets pistool. Het gaat om gebeurtenissen waarvan de emotionele impact niet gelijk boven water komt. Voor de mensen die erbij betrokkenen waren is de gebeurtenis vaak betekenisvol en ze willen graag duidelijkheid of hun opgekropte emoties uiten. Ondanks dat ze het lang met zich meedragen, weerhoudt iets ze ervan om de confrontatie aan te gaan.
In zijn show probeert Goldstein de barrière, waarachter iemand zich al jarenlang schuilhoudt, voorzichtig open te breken. Dit gebeurt niet met grof geweld, maar op een vredelievende manier, waarbij Goldstein de ander voldoende ruimte geeft om zelf na te denken. Aan het einde geeft hij elk aspect van het proces betekenis, maar in het gesprek zelf is hij afwachtend.
Wanneer er weer een (op het eerste gezicht) klein probleem aan de luisteraar wordt voorgeschoteld, weet hij van tevoren dat het symbool staat voor iets groters. Het is alleen aan het begin nog geheel onduidelijk hoe dit betekenis gaat krijgen. De structuur en de stijl van Goldsteins podcast zijn bekend, maar de uitwerking hiervan op de gebeurtenis, blijft volkomen onvoorspelbaar. Dit is misschien wel de belangrijkste kracht van de podcast: Hoe gaat een alledaagse gebeurtenis zo ongelofelijk veel betekenis krijgen?
De kunst van het uitweiden
Wanneer de uitgangspunten van het probleem zijn doorgenomen, kan Goldstein aan de slag. Hierbij gaat hij analytisch te werk, maar tegelijkertijd is er ruimte voor imperfectie, en grijpt hij elke kans aan om zijn verbeelding te gebruiken. Uiteindelijk is het oplossen van het probleem het einddoel, maar de weg ernaartoe heeft absoluut geen ondergeschikte rol. Door de ander onderweg ruimte te geven om zelf na te denken en te beslissen, worden bepaalde emotionele stappen gezet, waardoor het probleem eerder wordt opgelost.
In het proces worden er uitzonderlijk veel zijwegen ingegaan. Dit komt doordat Goldstein in elk detail wel iets van betekenis ziet. Zo wordt ieder telefoongesprek – en dat zijn er veel – uitvoerig door hem nabesproken en nauwkeurig binnen de context van het verhaal geplaatst. Als een heuse psycholoog analyseert hij elke uitspraak en beschrijft hij deze op een literaire en humoristische manier.
Dat hij zoveel aandacht besteedt aan details kan op de zenuwen werken van de luisteraar, maar uiteindelijk weet Goldstein precies wat hij aan het doen is. De beschrijvingen van de details, hebben hun functie op verschillende betekenisniveaus, maar uiteindelijk staan ze allemaal in contact met de gebeurtenis waarmee het verhaal begon. De vertelkunst van Goldstein is van een dusdanig superieure stijl, waardoor je je gaat afvragen of de oorspronkelijke gebeurtenis misschien alleen door toedoen van Goldstein zelf zoveel betekenis krijgt.
Babel Magazine 