Tekst /// Kevin Hoogeveen Beeld /// Amanda Vlieger
Passie voor taal drijft hem in alles dat hij onderneemt. Bruno Prent (1993) is acteur, musicus en student Neerlandistiek aan de UvA. Wellicht ken je hem als Dylan King uit SpangaS, of ben je al bekend met zijn Nederlandse hiphop. Dit jaar is zijn eerste album File op de linkerbaan uitgekomen. Ik spreek hem in mei in de Oudemanhuispoort over het volgen van je passie, leven op je eigen tempo en bereiken van je doelen.
Wie is Bruno?
Muziek, acteerwerk, een studie Nederlands – tot dit alles weet ik mij gedreven door een hartstocht voor taal. Ik kom oorspronkelijk uit Utrecht, maar ik ben opgegroeid in Gorssel, bij Deventer. Op mijn vijftiende ben ik begonnen muziek te maken. Ik bouwde thuis een studiootje, kocht een microfoon en ging aan de slag. In 2013 begon ik aan de bachelor Nederlands aan de UvA, de track Taal en communicatie. Tijdens de Honoursmodule Staging Science kwam ik in aanraking met acteren. Ik had helemaal niet verwacht dat we als studenten het podium op zouden moeten. De docente moedigde me aan verder te gaan met acteren. Hierom besloot ik acteerlessen te gaan volgen bij een castingbureau, waarmee mijn acteercarrière begon. Mijn studie zette ik op pauze omdat ik mijn eerste hoofdrol kreeg. In 2018 heb ik mijn bachelor afgerond en nu schrijf ik mijn scriptie voor de master Neerlandistiek.
Het enthousiasme voor taal smeedt de vertakkingen van mijn levensweg samen. Door de passie te volgen kan ik mij bezighouden met wat mij interesseert. Dit leidt tot zelfontplooiing en voldoening. Mijn studie Nederlands heeft me gebaat bij het acteren en het schrijven van liedteksten. Ik geef trouwens ook debatles op scholen. Het bedroeft me dat mensen het belang van taal niet langer lijken in te zien. Stijl en retorica bijvoorbeeld zijn juist zo belangrijk. Hoe mijn leven tot nu toe gelopen is, bewijst dat je laten bewegen door je passie voor taal je veel kan brengen. Deze boodschap wil ik graag overdragen.
Welke boodschap wil je met je nieuwe album overbrengen? Het nummer ‘Rico had gelijk’ lijkt een aanmoediging minder te stressen en je eigen weg op je eigen snelheid te gaan.
Yes, het ‘iedereen linkerbaan, het is druk op de weg’ is een metafoor voor het steeds nu succes willen hebben. Iedereen wil constant op de linkerbaan rijden, waardoor daar file ontstaat, terwijl de rechterbaan vrij is. Die vrije rechterbaan symboliseert: je eigen weg gaan. De track gaat over hoe we voortdurend op onze telefoon zitten. Doordat we steeds geconfronteerd worden met succesverhalen kunnen we het idee krijgen dat we chronisch achterlopen. Ik schreef de tekst in coronatijd, toen alles dicht was en ik maar bleef denken aan alle doelen die ik niet kon behalen. Alles ging zo tergend langzaam dat de stress zich opbouwde. Het schrijven was een uitlaatklep. Ik schreef de spanning van me af. ‘Rico had gelijk’ is een verwijzing naar ‘Elektrostress’ van Opgezwolle uit 2006. Hierin beklaagt Rico de technologisering van vrijwel alles door een dystopie te schetsen. De rol die onze telefoon in ons leven kan spelen deed me hieraan denken.
De manier waarop je naar het leven kijkt bepaalt hoe je leeft. Door te focussen op zo snel mogelijk succes behalen, leef je eigenlijk niet. Soms moet je bereid zijn een langere route af te leggen. Op de linkerbaan staat file, maar de rechterbaan is vrij, als het ware. Soms duurt het langer om ergens te komen, je hoeft niet overhaast van baan te wisselen. Eigenlijk delen alle tracks op dit album deze boodschap.
Hoe schrijf je je muziek?
Alles schrijf ik zelf. Mijn telefoon is mijn notitieblok. Mooie woordspelingen van mensen schrijf ik snel op. Zo onthoud ik korte zinnen en fragmenten die me aanspreken. Het echte schrijven vindt plaats in de studio. Hier ga ik geconcentreerd aan het werk. Het kan ook zijn dat ik in een vlaag van inspiratie tussen de bedrijven door een halfuurtje gericht teksten ga schrijven. Eigenlijk is het schrijven een voortdurend proces. Naar de studio gaan, alleen of met iemand anders, vind ik het leukste onderdeel hiervan. Ik zet dan een beat op en verwerk wat ik gedacht heb, gelezen heb of belangrijk vind.
Ik pretendeer niet wijsheid te verkondigen, maar ik hoop aan te zetten tot de durf ergens vraagtekens bij te zetten
De tracks komen vaak puur uit het hart. Ze zijn niet alleen een boodschap aan een ander. Ze gaan ook over mij. Mijn muziek is niet moralistisch. Ik breng een boodschap met mezelf, als het ware – boodschap en boodschapper. Wat ik je breng heb ik zelf meegemaakt. Ik stel vragen aan mezelf en hoop dat de luisteraar de vraag ook stelt. Ik pretendeer niet wijsheid te verkondigen, maar ik hoop aan te zetten tot de durf ergens vraagtekens bij te zetten.
Je noemde Rico net. Nederlandstalige hiphop zit in de lift en is ongekend populair. Hoe zou jij dit verklaren?
Hiphopmuziek is al lang ontzettend populair in Nederland. Toen ik op de middelbare school zat waren er echter maar tien artiesten die van hun muzikantenbestaan konden leven. Nu is er een hele nieuwe stroming die er rijk van kan worden. Dit is te danken aan streamingdiensten. Vroeger was de muziek populair en downloadden mensen haar. Nu houdt iedere streamingdienst bij hoe vaak nummers worden beluisterd. Bovendien hadden televisie en radio destijds nauwelijks aandacht voor hiphop. Ook op zenders als MTV en TMF kwam het mondjesmaat voorbij. Slechts de hitjes kregen kortstondig een podium. De verandering kwam vanaf 2011 langzaam op gang. In 2015 had de Nederlandse hiphop zijn grote doorbraak.
Hiphop is de stem van de jongeren. Mensen herkennen zich in de verhalen die worden besproken. Als hiphop niet authentiek is, dan luistert er niemand naar je. Luisteraars slaan aan op woordspelingen, flows. De aantrekkingskracht bevindt zich in de muziek en de taal. De gouden combinatie is er een van goede muziek en goede teksten. Ook is het aanbod ontzettend veelzijdig. Iedere artiest heeft een kenmerkende eigenheid en weet een boodschap in de eigen taal te brengen. Bijna iedereen wordt nu aangesproken door iemand die zich in de hiphopscene beweegt. Het Nederlands is, als je het mij vraagt, niet per se meer of minder geschikt voor hiphop. Alles hangt af van hoe je de taal gebruikt. Het genre leent zich tenslotte voor een grote vrijheid. Mijns inziens zijn er geen genreregels.
Je gaf aan dat je studie behulpzaam was bij het schrijven van muziek. Speelt muziek ook een rol in je studie?
Momenteel [mei 2022 – red.] schrijf ik mijn afstudeerscriptie over het gebruik van hiphop in het schoolvak Nederlands. Hiphop als toevoeging aan het curriculum maakt de boel actueler en relevanter. Mensen worden te weinig enthousiast gemaakt voor het vak, ondanks dat jongeren ontzettend taalvaardig en creatief zijn. Ze gebruiken taal iedere dag. Hiphop lijkt me hier het beste voor. Het staat allemaal nog in de steigers, maar ik ontwerp nu een masterclassreeks waarmee ik probeer taalbewustzijn te creëren bij leerlingen door middel van hiphop. Die workshop gaat Flexibel Nederlands heten. Deze workshop wil ik uitwerken en op Nederlandse scholen aanbieden.
Taalbewustzijn of bewuste geletterdheid heeft betrekking op creativiteit, overtuigingskracht en het vertellen van een mooi verhaal. Hoe ga je om met taal? Hoe zet je taal in? Wanneer gebruik je straattaal en wanneer niet? Het schoolvak Nederlands is nu te gericht op meetbaarheid. Er ligt een nadruk op het zo min mogelijk maken van meetbare fouten.
We kunnen nog steeds Reve lezen, maar we moeten jongeren wel enthousiast maken. Je neemt met hiphop de cultuur van jongeren als uitgangspunt voor de les. De jongeren worden zo expert in de les, niet alleen de leraar. Hiermee zijn ze veel meer betrokken. Ze weten namelijk al veel over hiphop. Leraren moeten zich dan wellicht laten bijscholen, maar er komt ook weer een nieuwe generatie leraren. Het begin met masterclasses zoals ik die hoop te ontwerpen maakt de overgang makkelijker.
Hiphop is bovendien bijzonder actueel. De teksten gaan bijvoorbeeld over het opstaan tegen onderdrukking. Zo kun je taallessen koppelen aan burgerschapsonderwijs en ingaan op de vraag: ‘Wie ben ik en wat is mijn rol in de samenleving?’ Je moet uiteraard kritisch zijn in welke teksten je gebruikt. Niet alle teksten zijn immers geschikt voor het onderwijs, bijvoorbeeld door een overdreven materialisme of vrouwonvriendelijkheid en seksisme. Aan de andere kant is er ook veel literatuur die onder andere vrouwonvriendelijk is die je probleemloos op je leeslijst mag zetten. Je moet niet het hele genre als vrouwonvriendelijk en gewelddadig wegzetten.
Door de actualiteit en de belevingswereld van jongeren het klaslokaal binnen te halen toon je de relevantie van taalonderwijs
Een voorbeeld uit het recente verleden verduidelijkt wat ik bedoel. Zou je Lil’ Kleines muziek nu gebruiken in zulke lessen? Is dat wat er nu allemaal gebeurt en gebeurd is niet een goede gelegenheid om burgerschap te bespreken en vragen te stellen? De excuusvideo die hij maakte na alle ophef werd door veel mensen als onoprecht gezien. Je kunt hier dan bevragen waarom hij als onoprecht werd gezien. Hoe speelde zijn taalgebruik hierin een rol? Jongeren worden in de muziek die zij beluisteren dagelijks geconfronteerd met moeilijke vragen en het gedrag van artiesten. Door de actualiteit en de belevingswereld van jongeren het klaslokaal binnen te halen toon je de relevantie van taalonderwijs, krijg je hun aandacht en kun je bespreken op welke manieren je met taal kunt omgaan.
Welke tips heb je voor al diegenen die net als jij hun passie willen volgen?
Ga op onderzoek uit en jaag je dromen na zonder je te laten ontmoedigen door het succes van anderen. Ik stel doelen voor mezelf, maar ben me ervan bewust dat de weg ernaar toe soms langer is dan de posts en verhalen van bekende artiesten en influencers ons voorhouden. Op de rechterbaan ga je misschien wat langzamer, je mag wel langer rijden.
Bruno’s debuutalbum File op de linkerbaan (2022) is nu te beluisteren op Spotify, tezamen met zijn eerder uitgebrachte singles. Zijn nieuwe album verschijnt in de zomer van 2023.
In juni is de Nederlandse film Pink Moon in première gegaan op het Tribeca Film Festival in New York. Bruno’s rol hierin is zijn meest recente acteerwerk.
Up-to-date blijven over Bruno? Volg hem op Insta: @brunoprent
Babel Magazine 