Het concept van Man man man, de podcast is helder: drie vrienden inclusief opnameapparatuur, die elke twee weken aan de hand van een onderwerp en stellingen uitzoeken hoe mannelijk ze eigenlijk zijn, en wat mannelijkheid tegenwoordig nog betekent. Bas Louissen, Chris Bergström en Domien Verschuuren, alle drie werkzaam bij de radio, maken met een Dutch Podcast Award op zak één van de populairste podcasts van Nederland. Babel ging met hen in gesprek over de huidige status van mannelijkheid in de samenleving en wat hun podcast hieraan bijdraagt.
Tekst: Julianne van Pelt // Beeld: Danielle Kliwon
Zelf zien Bas, Chris en Domien zich niet als heel erg mannelijk en waren ze er ook niet bewust mee bezig. ‘Ik zie mannelijkheid echt als houthakken, auto’s rijden, dat soort dingen. Toch kwamen we er door de podcast achter dat echte mannelijkheid tegenwoordig niet meer lijkt te bestaan,’ antwoordt Bas op de vraag wat hun definitie van mannelijkheid eigenlijk is. Met name uit reacties van luisteraars blijkt dat mensen het veel mannelijker vinden als je eerlijk bent en je je kwetsbaar durft op te stellen. ‘Ik denk dat de man als jager-verzamelaar niet meer echt bestaat. Ik, en ook een aantal van mijn vrienden, zijn al in blinde paniek als we moeten klussen,’ aldus Chris. Er wordt gegrinnikt. ‘We praten het voor onszelf goed,’ zegt Bas. ‘Zolang je natuurlijk ontkent dat de échte man nog bestaat, hoef je zelf niet meer aan die maatstaven te voldoen.’
De podcast met het onderwerp mannelijkheid is voortgekomen uit hun relaties. Chris en Bas belden vaak over confrontaties met hun vriendinnen. Het viel Chris bijvoorbeeld op dat hij de was stond te doen, terwijl zijn vriendin plankjes in de muur aan het schroeven was. Ook Domien dacht wel eens na over de vraag: hoe mannelijk ben ik en hoe vrouwelijk is mijn partner eigenlijk? Toch is er nooit een specifiek doel geweest met de podcast. ‘Het is niet onze bedoeling geweest om wetenschappelijk te gaan bewijzen hoe mannelijk we zijn,’ aldus Domien. ‘We zijn deze podcast begonnen omdat we het leuk vinden om te doen en het vormt tegelijkertijd een uitlaatklep,’ vult Chris aan.
Toegestaan gluren
Uit de statistieken van Spotify blijkt dat de luisteraars 51% man, 49% vrouw zijn. Inmiddels staat in de omschrijving: ‘…ook leuk voor vrouwen!’ De titel schrok namelijk nog wel eens af. Wat maakt deze podcast eigenlijk ook leuk voor vrouwen om naar te luisteren? ‘Het is niet bedreigend, het is persoonlijk en geen groot testosteronkanon waar vrouwen van kunnen schrikken,’ volgens Bas. ‘Het is ook gewoon toegestaan gluren,’ zegt Domien. ‘Als ik met mijn vrienden aan het ene tafeltje zit en jij met je vriendinnen aan het tafeltje ernaast, ga je toch stiekem mee zitten luisteren.’ Chris: ‘En we zijn gewoon facking goed. Nee, dat was een grapje.’ Volgens de drie mannen kunnen de persoonlijke confrontaties omtrent mannelijkheid ook gedeeld worden, omdat de podcast volledig vanuit een vriendschappelijke sfeer is opgezet. Dan durf je deze verhalen te delen. Ze kunnen ook niet wachten tot er een vrouwelijke variant van de podcast komt. Vrouwen hebben immers ook zo hun problemen met vriendjes, vriendinnen en familie waar mannen net zo benieuwd naar zijn.
Naast de podcast zijn alle drie de mannen werkzaam bij de radio: Bas en Domien bij Qmusic en Chris bij Radio 538. Ik vraag hen naar de rolverdeling tussen man en vrouw in de radiowereld. Lange tijd is de radio namelijk een echte mannenwereld geweest. ‘Vrouwen hebben hierdoor echt een achterstand, ze moeten vechten voor hun plek,’ vertelt Domien. ‘Maar dit heeft denk ik ook te maken met rolmodellen die er niet waren. De nieuwe generatie heeft deze nu wel, Claudia de Breij is hier een goed voorbeeld van.’ Tegenwoordig vinden ze de radio geen mannenwereld meer. Achter de schermen is de rolverdeling namelijk totaal anders. Bij Qmusic werkt er, volgens Domien, 60% vrouw en 40% man. Ook Chris stemt in dat bij 538 veel vrouwen achter de schermen werken. Domien over de ochtendshow bij Qmusic: ‘Ik vind Mattie en Marieke heel gewaagd aan elkaar. Ik vind Marieke zelfs af en toe botter dan Mattie. Ook zij vormt een goed rolmodel als vrouwelijke radiomaker voor de huidige generatie.’
Kwetsbaar? Dat is pas mannelijk!
De podcast bestaat niet alleen maar uit de zoektocht naar mannelijkheid. Ook worden er persoonlijke zaken gedeeld, zoals depressieve gedachtes, het verliezen van familieleden en het beëindigen van een relatie. Uit deze onderwerpen blijkt dat de definitie van mannelijkheid aan het veranderen is. Er kwamen namelijk veel reacties op deze verhalen, waaruit duidelijk werd dat het kwetsbaar opstellen als heel mannelijk wordt ervaren. Wél voornamelijk door vrouwen. ‘Ik krijg nog steeds reacties van mensen op mijn verhaal over het overlijden van mijn moeder. Dat is hartverwarmend,’ aldus Chris. ‘Over het delen van de depressieve gedachtes heb ik lang getwijfeld of ik dat wilde vertellen, maar als ik reacties krijg van iemand die in diezelfde gedachtewereld zit, ben ik toch blij dat ik het gedeeld heb,’ zegt Bas. ‘Mensen vinden die openheid heel mannelijk.’ Stereotype-beelden over mannen en vrouwen lijken in deze podcast langzaamaan uitgevaagd te worden. Toch geeft Chris aan dat hij de verschillen tussen man en vrouw, het biologische aspect daargelaten, wel heel fijn vindt: ‘Ik vind het heerlijk dat ik vrouwen af en toe niet begrijp en dat die spanning er is.’ Domien en Bas knikken instemmend. ‘Vrouwen dagen je ook veel meer uit. Anders wordt het ook alleen maar met je maten in de kroeg zitten en dat is 90% van de tijd heel leuk, maar niet altijd heel leuk,’ aldus Bas. Er wordt gelachen.
Bas en Chris zagen de toekomst van de podcast al rooskleurig in en inmiddels is Domien ook om. Er zit volgens de drie mannen steeds meer ontwikkeling in. In plaats van losse verhalen worden de afleveringen meer gesprekken. Ook scheelt het volgens hen dat je de ‘karakters’ niet meer hoeft te leren kennen. Luisteraars weten inmiddels wie de podcastmakers zijn. En ondanks hun vriendschap weten ze lang nog niet alles van elkaar, dus er blijft genoeg te vertellen. ‘Vooral Bas is een onuitputbare bron van gekke verhalen,’ zegt Domien. Daarnaast draagt ook het inzoomen op specifieke onderwerpen bij aan een constante stroom van verhalen: in de kroeg met een biertje bespreek je immers niet met elkaar wat voor dagcrème je gebruikt. De successen blijven maar komen: vanaf februari 2020 zijn Bas, Chris en Domien ook in de theaters te zien. Voor wie dacht een kaartje te kunnen scoren: de tour is helaas volledig uitverkocht.
Ter afsluiting legde ik hen nog een aantal vraagstukken voor:
Echte mannelijkheid bestaat niet
Chris: ‘Ik denk dat iedereen bij mannelijkheid denkt aan het stereotype: konijn slachten, villen, je kent het wel. Dat soort mannelijkheid is wel een beetje aan het uitsterven. Je wil een kort antwoord hè? Nee, echte mannelijkheid bestaat niet. Of wacht, misschien toch wel…’
Domien: ‘Nee, ik denk dat dat echte mannelijke stereotype niet meer bestaat. Het is tegenwoordig allang niet meer zo dat een man van zijn werk thuiskomt, terwijl zijn vrouw de hele dag in de keuken staat.’
Chris: ‘Bas, nu jij, kort antwoord geven.’
Bas: ‘Ik sluit me bij jullie aan.’
Gendernormen zijn seksistisch
Domien: ‘Ik vind dit heel moeilijk. Ik ben een blanke, heteroseksuele man uit Europa en heb hier dus heel weinig mee te maken, maar ik weet hoe lastig andere mensen het hiermee kunnen hebben. Ik zou me dus wel inzetten om hier iets aan te veranderen.’
Sam Smith heeft recent aangekondigd dat hij door de pers niet meer aangesproken wil worden met hij of zij.
Domien: ‘Ik ben degene die deze artiest aan moet kondigen, dus heb ik de verantwoordelijkheid om daaraan mee te werken. Vanuit mijn rol als radiomaker wil ik daar ook graag bij helpen.’
Chris: ‘Ik denk dat wij nooit expres seksistische dingen in onze podcast zouden zeggen. In ieder geval zouden wij dit nooit zo bedoelen.’
Domien: ‘Wij zijn niet de podcast die gaat benoemen hoe we met genders om moeten gaan. Maar als iemand het hier met ons over zou willen hebben of ons erop aanspreekt zou ik dat natuurlijk willen bespreken.’
Chris: ‘Als daar behoefte aan is, zouden we natuurlijk altijd kunnen gaan kijken of onze woordkeuze bijgeschaafd moet worden.’
Bas: ‘Wij willen niemand boos maken. We beledigen eigenlijk alleen maar onszelf.’
Chris: ‘Daarnaast zijn we geen opiniemakers en dat willen we ook niet zijn.’
Vrouwen- of mannenvoetbal?
Domien: ‘Allebei niet.’
Bas: ‘Heel eerlijk? Toch wel mannenvoetbal.’
Chris: ‘Ja, voor mij ook.’
Bas: ‘Alhoewel, als je Amerika zag in de finale vrouwenvoetbal…’
Podcast of radio maken?
Chris: ‘Het live-aspect van radio maken blijft heel magisch. Maar de podcast is weer bijzonder, omdat we dat als drie vrienden maken en zelf bedacht hebben.’
Bas: ‘Je moet kiezen!’
Chris: ‘Ik wil niet kiezen!’
Domien: ‘Voor mij radio maken. Dat is mijn eerste liefde en het live-aspect van radio is super bijzonder.’
Bas, onmiddellijk: ‘Podcast.’
Babel Magazine 