De Nederlandse taal barst van de mooie, vreemde, bijzondere en wanstaltige woorden en uitdrukkingen. Elke maand pluist Babel er één uit. Deze maand typische en veelgebruikte millennial-taal: het hoofd leegmaken.
Tekst: Freek Haye // Beeld: Imke Chatrou
In pre-coronatijden leegden we onze hoofden al geregeld, maar door het vele thuiszitten lijken ze sneller oververhit, waardoor de romantische behoefte naar bezinning in het groen groter wordt. Waar wandelen voorheen een nogal stoffige reputatie kende, heeft Corona de wandelaar verhipt en verjongt. Loop op een zaterdagmiddag in het Amsterdamse Bos en je ziet dat de paden worden overspoeld door recreanten in alle soorten en maten: vaders en moeders met buggy’s, 65-plussers met nordic walkings, verliefde stelletjes hand in hand, en hippe meiden met hun latte-to go. Allemaal lekker het hoofd leegmaken door jezelf onder te dompelen in een heerlijk stukje gecultiveerde natuur.
Een vol hoofd wekt bij mij het beeld op van een vol bureaublad op een computer. Of een overvolle mailbox met spam en onzinnige ruis. Eens in de zoveel tijd moet het hele zooitje naar de prullenbak, maar door alle drukke dagelijkse dingen komen we er niet aan toe, terwijl het eigenlijk zo’n simpel werkje is. Godzijdank zijn onze hoofden geen computers en werkt het leegmaken van het volle hoofd – althans in mijn geval – niet zoals sommigen doen voor komen. Een lullig ommetje door het bos is lekker, want frisse lucht, een groene omgeving en genoeg beweging is (bewezen) gezond, maar eenmaal thuis verzink ik net zo makkelijk in mijn mentale takenlijstje als voor de wandeling. In feite is het zogenaamde leeggemaakte hoofd een populaire overdrijving van de ‘verzette gedachten.’ En ik geef toe: het is ook heerlijk om te geloven dat het hoofd ontdaan is van alle negatieve en vermoeiende gedachtes die we tijdens deze barre dagen meer en meer te verduren krijgen.
Niet alleen behoort het hippe wandeljargon tot de verscholen hyperbolen, hij staat bij mij ook in het lijstje van jeukwoorden. Om onduidelijke reden wakkert het een diepgewortelde irritatie aan wanneer mensen tussen neus en lippen door vermelden dat ‘even het hoofd leegmaken’ écht heel belangrijk is in deze tijd. Misschien omdat deze mensen eigenlijk hun hoofd steeds voller proppen door tijdens hun vermeende
‘rustmomentje’ (ook een jeukwoord) in het bos oeverloos en keihard lopen te bellen of opzichtige Instagramfoto’s nemen met als onderschrift ‘lekker uitwaaien’ (ook een jeukwoord).
Opvallend aan zowel de actie van het leegmaken als het uitwaaien is dat ze aansluiten bij een breder sentiment die over de natuur heerst, namelijk de veronderstelde helende en therapeutische krachten die het groen ons biedt. Dit past bij een nog breder idee over natuur als iets dat instrumenteel is en ondergeschikt aan de mens. We vragen van alles van moeder natuur, maar geven we haar behalve lege koffiebekertjes en hartjes op Instagram ook iets terug? J.C. Bloem schreef ooit: ‘Natuur is voor tevredenen of legen./ En dan: wat is natuur nog in dit land? / Een stukje bos, ter grootte van een krant. /Een heuvel met wat villaatjes ertegen.’ Het klassieke sonnet is nog altijd actueel, maar tevreden of leeg is de hedendaagse natuurliefhebber allerminst.
Babel Magazine 