Amerikaanse revolutie

Voor de rubriek ‘In de geest van’ onderzoeken onze redacteuren elke maand het gedachtegoed en leven van een opvallende geesteswetenschapper. Deze maand neemt Jens de representante van een politieke revolutie onder de loep. Wellicht zie je politica en activiste Alexandria Ocasio-Cortez niet meteen aan voor geesteswetenschapper, maar haar gedachtegoed en verwezenlijkingen van idealen zijn wel noemenswaardig en aanstootgevend voor een revolutionaire en vooral hoopvolle wending in de Amerikaanse politiek.

Tekst /// Jens Rummens      Beeld/// Winonah van den Bosch

Er waait een progressieve wervelwind door de Verenigde Staten. Democraat Alexandria Ocasio-Cortez (1989) zou met haar verlichte, eigentijdse idealen en doeltreffende confrontaties zo maar eens de broodnodige wending kunnen zijn in het Amerikaanse debat. Nog amper vijf jaar geleden, nadat ze cum laude afstudeerde in Internationale betrekkingen en Economie aan de Universiteit van Boston, werkte ze in de horeca om haar familie te helpen rondkomen. In 2018 werd zij als jongste vrouw ooit verkozen tot afgevaardigde in het Amerikaanse lagerhuis (voor het 14e district in New York). Ze stootte daarbij haar partijgenoot Joe Crowley, die sinds 1999 in het Huis van Afgevaardigden zat, van de troon. Sindsdien is haar populariteit exponentieel gestegen. Ze won die verkiezingen ruimschoots en begint in 2021 aan haar tweede termijn. Vandaag de dag twijfelt bijna geen enkele democraat nog aan haar capaciteiten of potentieel om op een dag zelf over het Witte Huis te waken.

Een vrouw van en voor de werkende klasse

Nog knapper dan het verslaan van een tien termijn houdend congreslid is Ocasio-Cortez’ grassrootscampagnestrategie. Het principe van een grassrootscampagne is dat je vanuit en met burgers of kiezers je campagne voert. Deze strategie staat in teken van haar idealen en illustreert waar zij staat ten opzichte van haar kiezers. Zo belichaamt zij met haar grassrootstactiek tegelijk een van haar meest prominente waarden: geen invloed van het grootkapitaal. Ocasio-Cortez maakte voor haar politieke loopbaan ook deel uit van de working class. En in tegenstelling tot het gros van de politici uit welgestelde families die in grote huizen in de suburbs wonen, hadden haar ouders het niet zo breed en woont zij nu midden in de publieke sfeer van het 14e district in New York. Hierdoor doorbreekt zij een afstand tussen haar en de kiezers. Ze laat zien dat het niet nodig is om in mansions te wonen en dat working class Amerikanen ook aan politiek kunnen doen. Mede toont ze aan dat die bevoorrechte posities niet meer als noodzakelijk gelden om in het politieke discours te treden. De afwezigheid van deze figuurlijke afstand tussen politici en kiezer speelt een positieve rol in het overbrengen van haar waarachtigheid.

Ocasio-Cortez had dan ook geen sponsorgeld aangenomen in 2018 en stond zelf flyerend op straat, en won zo dik van de kapitaalkrachtige Joe Crowley. Zelf zei ze er het volgende over: ‘You can’t really beat big money with more money. You have to beat them with a totally different game.’ Binnen dit principe zijn dan ook haar beleidspunten gegrond. Ze pleit voor (hogere) minimumlonen, betaalbare woningen, ziekteverzekeringen voor iedereen en ander sociaal beleid.

Ze vormt de dreiging voor het verwoestende neoliberalisme

Ocasio-Cortez is ambitieus en strijdvaardig. Zo schoof ze nog nooit haar idealen opzij om op meer stemmen te landen. En dat was ook niet nodig. In een tijd waarin Amerikaanse millennials hun geloof beginnen te verliezen in de kapitalistische idealen, had je geen beter moment kunnen verzinnen om Ocasio-Cortez ten tonele te brengen. ‘The Wicked Witch’ voor rechts en ‘Wonder Woman’ voor links vormt de essentiële dreiging voor het verwoestende neoliberalisme van Amerika.

Een nieuwe ideologie

Een revolutie is wellicht overdreven, maar toch zie je een groei in het geloof van een linkser beleid. Het unieke gegeven aan de charismatische Ocasio-Cortez is het feit dat ‘Average Joe’ zich in haar kan inleven. Zonder de privileges die doorgaans nodig zijn om het ver te schoppen in de Amerikaanse politiek, deed zij het toch. Naast Ocasio-Cortez zijn er bitter weinig politici die vanuit een soortgelijke achtergrond tot een gelijkaardig niveau zijn geraakt, en zeker niet zo vroeg in hun carrière. Je zou kunnen zeggen dat Ocasio Cortez de veranderende ideologie in Amerika symboliseert. Het begon met Obama als president en Hillary Clinton als kandidaat. Zij waren de eersten die de breuk met de macht van de witte mannen belichaamden. Waar Obama en Clinton naar Nederlandse begrippen nog vrij rechts waren, vertegenwoordigt Ocasio-Cortez nu een volgende fase in het realiseren van linkse waarden.

Maar Ocasio-Cortez is meer dan hoop, en naar mijn mening een indicatie van verandering op ideologisch niveau. Samen met Ilhan Omar uit Minnesota, Ayanna Presley uit Massachusetts en Rachida Tlaib uit Michigan vormt Ocasio-Cortez ‘The Squad’: een groep jonge, democratische vrouwen van kleur die in 2018 alle vier een zetel wonnen in het Huis van Afgevaardigden. Dit kan men met recht een breuk noemen met de conservatieve gang van zaken in de Amerikaanse politiek. The Squad is de belichaming van een nieuwe generatie politici, die gelijke kansen centraal stelt. Niet langer wint de tycoon of de B-hollywoodster de verkiezingen.

Daarbovenop komen nog de feiten dat Cortez vrouw is én Puerto Ricaanse roots heeft. Zo bokst zij op tegen de witte mannen in het parlement. Voor velen bracht ze hierdoor hoop en perspectief: minderheidsgroepen en de economisch zwakkeren van de maatschappij zien eindelijk iemand op het politieke podium verschijnen die ook uit een benadeelde positie kwam.

Progressieve waarden

Cortez en haar Squad horen bij de Congressional Progressive Caucus. Dit is een groep binnen de Democratische partij die uiterst links gepositioneerd is. Met Bernie Sanders als frontman bespreekt de Congressional Progressive Causus de reeds veel te lang slepende problemen van Amerika: armoede, milieu, overvolle gevangenissen en invloed van kapitaalkrachtige bedrijven (wat sterk samenhangt met de eerste twee problematieken).

Zoals eerder vermeld doet Ocasio-Cortez het goed bij de millennials. Dat is naast haar idealen deels te wijten aan haar vernuftig gebruik van sociale media. Zo gaat ze vaak live op Instagram terwijl ze bijvoorbeeld aan het koken is. Ze deelt foto’s van haar maaltijden of maakt een minivlog wanneer ze onderweg naar werk is. Ook heeft ze onlangs een verslag van haar vaccinatie avontuur gedeeld met haar volgers, dat ze van een vrolijke uitleg voorzag.

Ocasio-Cortez’ politieke loopbaan is nog piepjong maar heeft reeds onwaarschijnlijk veel en positieve veranderingen opgeleverd. In een recente video somt ze in ongeveer twee minuten op wat ze de voorbije twee jaren voor elkaar heeft gekregen. De waslijst is ongelooflijk!

Cortez zal, denk ik, later in onze geschiedenisboeken verschijnen als symbool voor de moderne progressieve politiek en als breuklijn met het conservatieve bewind. Houd haar zeker in de gaten de komende jaren, want ze timmert hard aan de weg en lijkt niet van plan vaart te minderen. Laat dat hoop bieden. Dat is toch het minste dat Amerika na vier jaar Trump heeft verdiend.