Op het moment dat ik dit schrijf, duurt het normaal gesproken nog 63 dagen tot de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival in Rotterdam. We weten echter inmiddels: het Songfestival is AFGELAST.
‘Godver! Kut! Nu is mijn (!) festival weg!’, aldus vele fans in Songfestival-Facebookgroepen.
Als je mij vorig jaar na de winst van Duncan Laurence had verteld dat we een jaar later zouden verkeren in een pandemie, en het Eurovisie Songfestival daardoor gecanceld zou worden, had ik tranen met tuiten gehuild. Nu de realiteit mij heeft ingehaald, moet ik bekennen dat ik eigenlijk geen traan gelaten heb en er verrassend nuchter onder ben.
‘Music first!’, riep Duncan in Tel Aviv, maar nu denk ik vooral: ‘Health first.’
Een krantenkop waarin wordt medegedeeld dat zo’n groot festijn niet doorgaat, is wezenlijk maar het topje van de ijsberg. De hele organisatie is al vanaf het moment dat Duncan met de trofee in zijn handen stond, bezig om een uitbundig, feestelijk en fantastisch Songfestival te organiseren in het land van zeventien miljoen mensen (op dat hele kleine stukje aarde).
Denk aan de zoektocht naar de geschiktste stad, het ontwerpen van een decor, bedenken van een logo en slogan, organiseren van beveiliging, opzetten van een beleid voor inclusiviteit, regelen van de partners, voeren van gesprekken met de ondernemers van de stad, regelen van alle artiesten en dansers, verzorgen van de techniek, de communicatie naar de fans, de marketing, enzovoort. Er is zelfs gedacht aan een specifieke ruimte voor een deel van het publiek dat snel overprikkeld raakt en daardoor tijdens de show soms even op adem moet komen.
Je kunt je afvragen: ‘Goh, waarom weet hij dit allemaal?’ Vorig jaar ben ik, als enorme fan van het Eurovisie Songfestival, louter uit enthousiasme een podcast begonnen waarin ik alle ontwikkelingen op de voet volg en deel met de rest van de mensheid. Dat Nederland na 44 jaar weer eens de gouden medaille binnensleepte, voelde aan als een godsgeschenk, oftewel een Sieneke. (Om deze grap te begrijpen, raad ik je aan even de Ding-a-Dong-podcast te luisteren.)
De beslissing om het Eurovisie Songfestival een jaar uit te stellen, viel niet bij alle landen in goede aarde. Aan het Eurovisie Songfestival zijn per land aardig wat regels en een behoorlijk kostenplaatje verbonden. Nederland heeft al aangegeven Jeangu Macrooy in 2021 graag opnieuw mee te nemen om ons te vertegenwoordigen, maar helaas is dat niet in elk land het geval.
Zo worden er in sommige landen nationale finales gehouden om te bepalen wie het land mag vertegenwoordigen. In Malta moet je bijvoorbeeld de Maltese versie van X-Factor winnen om mee te mogen doen aan het Eurovisie Songfestival, en in Zweden, Noorwegen en Finland moet je jezelf door een aantal voorrondes heen zingen en daarna de grote finale winnen. Ook in Litouwen moet je door een soortgelijk proces.
Je zou denken: doe die finales gewoon niet en stuur weer dezelfde deelnemer. Helaas is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Alleen al in Zweden kijkt ongeveer 40% van alle inwoners naar de finale van Melodifestivalen en wordt het Eurovisie Songfestival beschouwd als een springplank voor nieuw talent. Tevens zijn de nationale voorrondes als inkomstenbron voor de Zweedse media- en muziekindustrie dermate belangrijk dat ze niet een jaar uitgesteld kunnen worden. Het verschilt per Scandinavisch land in hoeverre de vertegenwoordiger van dit jaar opnieuw de kans zal krijgen om in de nationale finale met een ander lied voor hun land te mogen strijden.
Over het algemeen was elk land het er over eens dat het beter was het Eurovisie Songfestival een jaar uit te stellen, behalve San Marino. De San Marinese omroepbaas, Carlo Romeo, dreigt met juridische stappen tegen de EBU (European Broadcasting Union) als het Songfestival niet verplaatst wordt naar het najaar, in plaats van het af te gelasten.
Niet alleen de zangers en zangeressen zijn de dupe van de annulering. Wat veel mensen niet beseffen – waaronder tot voor kort ikzelf – is dat er achter het Songfestival een hele wereld schuilgaat van mensen die voor een groot deel van hun professionele bestaan verbonden zijn met dit evenement. Zo zijn er muzikanten die speciaal nummers schrijven voor het Songfestival en deze naar vele landen opsturen in de hoop dat hun lied geselecteerd wordt. Hoewel ik het raar vind dat je hetzelfde nummer bij meerdere landen kunt aanmelden als inzending, zijn dit wel kansen voor deze liedjesschrijvers die komen te vervallen. Nu komen de nummers immers niet verder dan de oren van Songfestivalfans, en missen de muzikanten de mogelijkheid om ontdekt te worden bij het grotere publiek. Het Songfestival is niet alleen een feestje, maar een opzichzelfstaande industrie.
Een jaar uitstellen was voor alle betrokkenen een pijnlijke, maar noodzakelijke keuze. Ik vind dat wij als Nederlanders na 44 jaar recht hebben op een volledig Songfestival. En niet eentje die overschaduwd wordt door COVID-19. Dat de nummers van dit jaar niet mee mogen naar volgend jaar is jammer, maar noodzakelijk. Volgens de officiële regels van het Eurovisie Songfestival mogen liedjes niet zijn uitgebracht voor 1 september in het jaar vóórdat het songfestival plaatsvindt. En zeg nou eerlijk: als we anderhalf jaar naar sommige nummers hadden moeten luisteren, dan waren we er toch al helemaal klaar mee geweest? Geef mij maar weer wat nieuwe deuntjes om op te dansen!
Ik bekijk het dan ook positief. Het is een keuze geweest die ons een jaar langer voorpret geeft, met meer muziek en meer artiesten. En als het moment daar is en Ahoy uit zijn voegen barst, Jan, Chantal en Edsilia het podium betreden als het beste presentatietrio ooit, en wij live meekijken vanuit de vele woonkamers en cafés, heen en weer deinend op alle nummers, dan zal mijn Songfestivalhart zijn geluk niet op kunnen.
Het is nog ongeveer 403 dagen tot de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival 2021 in Rotterdam. Nog even geduld, maar het wordt sowieso FANTASTISCH!
De Cultuurvlogger, Marco Dreijer (29), is de presentator van de Ding-a-Dong-podcast. Hierin worden alle ins en outs omtrent het Songfestival besproken.
Tekst: Marco Dreijer // Beeld: Inge Spoelstra
Babel Magazine 