Theatervoorstelling De Verleiders Female maakt duidelijk dat de gelijkheid van mannen en vrouwen in de Nederlandse maatschappij nog ver te zoeken is. Stephanie Louwrier (1986), actrice en toneelschrijfster, is een van de Verleiders. Babel ging met haar in gesprek over feminisme, ongelijkheid en schrikbarende feiten.
Tekst: Maryse Boonstra & Julianne van Pelt // Beeld: Benjamin Schoonenberg
‘Fuck jou ik ben een feminist’, staat met grote letters op de trui van Stephanie Louwrier. Ze grijnst als we er een opmerking over maken. ‘Dat leek me wel gepast.’ Dat het woord feminist bijna als zwaarder f-woord wordt ervaren dan fuck, is ze met ons eens. Tegenwoordig lijkt de term vooral negatieve connotaties te hebben. Feminist wordt vaak omgevormd tot ‘feminazi’ en hiermee dreigt de boodschap verloren te gaan. Wat is de boodschap van deze feministen? Mannen en vrouwen zijn toch al gelijk?
Vrouwelijke Verleiders
‘Nederland loopt op veel landen achter qua emancipatie’, stelt Stephanie. ‘Ons land is vrij en we tolereren veel, maar tegelijkertijd is Nederland opgebouwd volgens het traditionele kostwinnerschap. Ook kennen wij de child penalty en gaat er veel mis in de gezondheidszorg.’ Voor haar nieuwe rol in De Verleiders Female heeft ze zich flink ingelezen in de vormen van ongelijkheid die nog steeds de kop opsteken in de Nederlandse samenleving.
De Verleiders is een bekend concept, waarin vijf mannen vlijmscherpe sketches opvoeren over macht, in de vorm van onderwerpen als privacy en de bankencrisis. Kunnen alleen mannen het hebben over financiën en de Zuidas, en daarmee maatschappelijke problemen aan de kaak stellen? Zeker niet. Regisseur Tom de Ket besloot daarom vijf vrouwen het podium te geven en hen aan het woord te laten over de machtsongelijkheid tussen mannen en vrouwen in Nederland. De voorstelling behield het vertrouwde recept: humor afgewisseld met keiharde feiten.
‘Doordat medicijnen hoofdzakelijk op mannen worden getest krijgen vrouwen nog vaak verkeerde doses voorgeschreven’
‘Tom heeft ons daarvoor benaderd’, vertelt Stephanie. ‘Ik heb al eerder een show gemaakt met een feministisch thema, Who Run the World met Daria Bukvic, dus de link met het onderwerp had ik al. Als je dan zo’n podium aangereikt wordt, ben je gek als je die mogelijkheid niet benut.’ Louwrier mocht zelf meeschrijven aan de voorstelling. ‘Ik ben zelf ook toneelschrijver en vond het dus fijn dat ik veel input had in het script. Het is een heel delicaat onderwerp en daar moet je secuur mee omgaan.’
Feiten liegen niet
Voor wie denkt dat gelijkheid tussen mannen en vrouwen al bereikt is, vormt De Verleiders Female een eyeopener. Ook Stephanie zelf was gechoqueerd door de feiten die in de voorstelling op tafel worden gegooid. ‘De feiten over de gezondheidszorg vond ik het heftigst’, vertelt ze. ‘Zo worden medicijnen vaak op mannen afgestemd, omdat zij geen last hebben van hormoonschommelingen, en daarom makkelijke en vooral goedkopere proefpersonen zijn. Hierdoor krijgen vrouwen verkeerde doses voorgeschreven.’ Ook komt in de voorstelling naar voren dat hartinfarcten bij vrouwen vaak minder snel worden herkend, omdat de signalen kunnen verschillen van die van mannen.
Zelf gaat Louwrier in op hoe vrouwen in de media worden geportretteerd, wanneer ze in haar rol van Verleider kruipt. Media dragen enorm bij aan de representatie van verschillende bevolkingsgroepen, zonder dat hier al te vaak bij stil wordt gestaan. Om na te gaan in hoeverre, en op welke manier vrouwen in bijvoorbeeld films worden vertegenwoordigd, is de Bechdel test bedacht. ‘Het concept is vrij simpel’, legt Stephanie uit. ‘Een film slaagt voor de test als er twee vrouwelijke personages in voorkomen met beiden een eigennaam, die een gesprek voeren over iets anders dan mannen. Toch faalt vijftig procent van de films.’ Voor de voorstelling is er een nauwe samenwerking geweest met de organisatie WOMEN Inc., waarmee een petitie is opgesteld om de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen onder de aandacht te brengen. WOMEN Inc. heeft alle weetjes, die tijdens de voorstelling naar voren komen, gefactcheckt.
‘Het zou al een hele stap zijn als iedereen ervoor uit durft te komen dat ze feminist zijn’
Opvallend vindt Stephanie dat sommige mensen de informatie desondanks in twijfel trekken, want ja ‘het blijft theater’. ‘Van die scepsis moeten we af’, vindt Stephanie. De feiten liegen er niet om. Ze merkt dat de voorstelling veel losmaakt bij het publiek, ook bij mannen. Eén van de onderwerpen die besproken wordt, is namelijk toxic masculinity, waarmee duidelijk wordt dat ook mannen aan bepaalde rolpatronen vastzitten. Door in de voorstelling ‘stereotiepe’ mannen te spelen, kaarten de dames een bepaalde hypocrisie aan in de alledaagse omgang van mannen. ‘Wanneer voelde jij je een echte man?’, vragen ze elkaar op de rug slaand en bier drinkend.
Fuck jou, ik ben een feminist
De voorstelling richt zich absoluut niet tégen mannen. Het zijn immers niet alleen mannen die iets moeten veranderen, maar ook vrouwen zelf. De toneelspeelsters willen duidelijk maken dat zij niet boos zijn op mannen, maar op het systeem dat de ongelijkheid creëert. Volgens Stephanie is de boodschap daarom: ‘Fix the system, not the women.’
Tijdens de voorstelling wordt aan het publiek gevraagd welke mannen zichzelf als feminist beschouwen. ‘Er gaan dan moeizaam een paar vingers de lucht in. Terwijl, als je daarna de vraag stelt wie er voor gelijke rechten tussen mannen en vrouwen is, de hele zaal zijn hand opsteekt.’ Ze vindt het raar dat het begrip nog zo’n slechte associatie heeft. Toch ziet ze ook verandering hierin. ‘Veel mensen weten niet waarvoor het staat en denken dat het alleen maar drammende vrouwen zijn, terwijl dat helemaal niet de essentie is. Het zou al een hele stap zijn als iedereen ervoor uit durft te komen dat ze feminist zijn.’
Zelf hoopt ze hier aan bij te dragen door haar werk. Voor ze zich bij de Verleiders voegde bracht ze al het nummer ‘Fuck jou, ik ben een feminist uit’, waarnaar gehint wordt op haar trui. Het nummer, een mix tussen hiphop en hardcore, is een feministisch statement an sich. ‘Je ziet veel minder vrouwelijke hiphopartiesten dan mannelijke, ook daar wilde ik verandering in brengen.’ Het nummer vormt de knallende afsluiter van de voorstelling. ‘Tijdens het nummer vraag ik iedereen op te staan en mee te zingen als ze feminist zijn. Na de show is dat gelukkig vrijwel de hele zaal.’
Van rockster tot Oprah
Haar muzikale bijdrage aan de voorstelling laat zien dat Stephanie meer is dan alleen actrice. Ze beperkt zich liever niet tot één discipline. Zo heeft ze verscheidene solovoorstellingen gemaakt, waarmee ze onder andere op theaterfestival de Parade stond, en waagt ze zich binnenkort zelfs achter de schermen als regisseur. Stephanie is een ware duizendpoot en omarmt inmiddels haar veelzijdigheid. ‘Mensen plaatsen je het liefst in een hokje. Daar heb ik altijd al uit willen breken. Als iemand me nu vraagt wat ik nou precies ben, zeg ik feminist.’
Louwrier begon aan de Toneelacademie in Maastricht om actrice te worden, maar kwam terecht bij de opleiding ‘performance’, waar ze verwacht werd zelf shows in elkaar te zetten. ‘Dat vond ik ingewikkeld, want ik moest opeens zelf dingen gaan maken, terwijl ik gewoon een regisseur en een script voor mijn neus wilde hebben.’ Stephanie is pas tevreden over haar carrière als ze net zo onafhankelijk en veelzijdig kan blijven als ze nu is. ‘Ik wil een rockster worden, maar tegelijkertijd ook met mijn solo in het theater staan, allebei op het hoogste niveau.’
‘Er moet bewustwording komen rond feminisme. We hebben lang in een bubbel geleefd en die moeten we doorprikken’
Dat haar werkveld, de entertainmentindustrie, een vruchtbare plek is voor seksisme, werd pijnlijk duidelijk na de gigantische hoeveelheid #metoo-schandalen die vorig jaar boven water kwamen. Ook op het gebied van rollen en representatie in de toneelwereld is er een ongelijke man-vrouwverhouding. ‘Mannenrollen zijn vaak veel toffer dan vrouwenrollen. Vrouwen hebben vaak minder tekst en worden snel als hysterisch neergezet.’ Ze wilde zelf eigenlijk liever mannenrollen spelen en dat vormde een motivatie voor het maken van solovoorstellingen. Wel merkt ze op dat in deze rolverdeling binnen de toneelwereld verandering plaatsvindt, zoals op veel andere vlakken in de maatschappij dingen veranderen. ‘Eigenlijk is dat wat iedereen zegt over die verandering: dat het in opkomst is. Daar heb ik geen boodschap aan. Ik leef nu.’
Stephanie blijft gedreven om verandering teweeg te brengen. Feminisme en activisme zijn terugkerende thema’s in haar voorstellingen. Bij solo’s put ze veel inspiratie uit haar eigen leven. ‘Ik heb de neiging om patronen te doorbreken en mensen uit hun comfortzone te halen.’ Veel van haar stukken draaien om menselijkheid en de imperfecties hiervan. ‘In mijn voorstellingen wil ik de aandacht leggen op dingen waar we allemaal tegenaan lopen die we eigenlijk zouden moeten uitspreken: het beest in jezelf omarmen.’
En de toekomst? ‘Ik denk niet dat ik nu specifiek meteen een nieuwe voorstelling ga maken over feminisme.’ Voor Stephanie is deze vorm van activisme eigenlijk onbedoeld op haar pad gekomen. Ze vindt het een goed teken dat mensen haar nu zien als een aanspreekpunt hieromtrent. ‘Ik ga nu eerst kijken wat er gebeurt. Mensen moeten dit ook even verwerken. Als het in mijn ogen te weinig is, wordt het weer tijd om het van de daken te schreeuwen.’ Dat er iets moet gebeuren, is duidelijk. ‘Er moet bewustwording komen rond feminisme. We hebben lang in een bubbel geleefd en die moeten we doorprikken. De realiteit onder ogen zien is niet leuk, maar we kunnen het wel beter doen.’ Na dit statement lacht ze: ‘Hoor mij nou. Misschien word ik wel de nieuwe Oprah.’
In samenwerking met WOMEN Inc. heeft De Verleiders Female een petitie opgesteld opdat de overheid de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in Nederland aan gaat pakken. De petitie ‘Stem Gendergelijkheid’ omvat de volgende zes punten:
-
- De loonkloof tussen mannen en vrouwen moet worden gedicht.
- Vrouwen en mannen moeten allebei voor hun kind(eren) en naasten kunnen zorgen.
- Media en onderwijs moeten leiden tot gelijke kansen voor meisjes en jongens.
- Vrouwen moeten kunnen rekenen op goede gezondheidszorg.
- Evenveel vrouwen als mannen moeten besluitvormende posities bekleden.
- De overheid moet bij alle regelgeving (huidig en nog in ontwikkeling) checken of dit anders uit kan pakken voor vrouwen of mannen.
Ben jij het hiermee eens? Onderteken dan de petitie via: www.womeninc.nl/thema/stemgendergelijkheid/
Babel Magazine 