Een lesje praktisch burgerschap – Laura Kelderman

door Laura Kelderman
beeld van Anne van Blijderveen

Omdat je bij maatschappijleer lang niet alles leert wat je nodig hebt om met de Nederlandse bureaucratie uit de voeten te kunnen, zetten wij de belangrijkste dingen voor je op een rij. Speciaal voor de nieuwe studenten!

BABEL - Studentenhandleiding - Anne van Blijderveen voor Laura Kelderman

Studiefinanciering

Maximaal lenen is maximaal leven. Met dit motto in gedachten, krijgt een derde van de studenten elke maand ongeveer duizend euro op zijn rekening gestort. Wie studeert, kan namelijk aanspraak maken op studiefinanciering. Die financiering bestaat sinds 2015 uitsluitend uit een lening, dus waarom zou je het er niet even van nemen als je sowieso al moet lenen?

Een verleidelijke gedachte. Het nadeel van een lening is natuurlijk dat je het wel ooit terug moet betalen. Bij een lening van DUO, Dienst Uitvoering Onderwijs, is dat ‘ooit’ nog best ver weg. Je mag 35 jaar doen over het aflossen van je studieschuld en als het je na die tijd nog steeds niet is gelukt, wordt zij kwijtgescholden. Hoeveel je per maand terug moet betalen, is volledig afhankelijk van je toekomstige inkomen.

Verder staat de rente die je momenteel over je studielening moet betalen op nul procent. Geld lenen kost in dit geval dus geen geld. Dat maakt ome DUO een stuk goedkoper dan de gemiddelde bank.Het komt dan ook regelmatig voor dat studenten het geld gebruiken om andere dingen dan hun studie mee te bekostigen. Zo kochten drie jongens uit Delft in 2016 een huis in Detroit van hun stufi. Anderen beleggen ermee in aandelen.

Kortom: als je niet hoeft te lenen voor je studie is het mooi, maar laat je niet tegenhouden als het wel moet. Meer dan negentig procent van alle studenten leent bij, dus je bent niet de enige.En het is absoluut geen slechte deal.

Verzekeringen

Vanaf je achttiende moet je in Nederland verplicht een zorgverzekering afsluiten. Zo houd je zorg namelijk betaalbaar en krijgen we hier geen Amerikaanse praktijken. Veel zorgaanbieders hebben speciale verzekeringen voor jongeren. Deze kosten rond de honderd euro per maand. Omdat dit nog steeds veel geld is voor ons, arme studenten, is er zorgtoeslag. Gratis geld van de overheid om je zorgverzekering mee te betalen. Dit moet je wel eerst even aanvragen.

De jongeren- of basispakketten dekkentrouwens alleen de meest basale kosten, zoals bezoeken aan de huisarts. Leid jij geen basaal leven? Kijk dan even welke aanvullende verzekeringen je nodig hebt. Als je bijvoorbeeld veel sport is een aanvulling voor fysiotherapie geen slecht idee.

Naast de zorgverzekering zijn er nog talloze andere soorten verzekeringen die je kan afsluiten. Twee die je als student, maar ook daarna, goed kan gebruiken, zijn de ongevallenverzekering en de aansprakelijkheidsverzekering. Voor het geval dat je met je dronken kop tegen een geparkeerde auto aanfietst en je niet alleen een zijspiegel, maar ook twee van je eigen tanden kapot slaat. Scheelt je een hoop geld als je dát niet zelf hoeft te betalen.

Tot slot kan je met vragen over je verzekering het beste gewoon bellen naar je verzekeraar. Polissen kan je natuurlijk wel inzien, maar zijn vaak erg omvangrijk en haast onleesbaar voor gewone stervelingen.

Huurtoeslag

Nog meer gratis geld van de overheid, dit keer om de huur van te betalen als je op jezelf woont. Aan deze maandelijkse donatie zijn wel meer voorwaarden verbonden dan aan de zorgtoeslag. Om aanspraak te kunnen maken op huurtoeslag moet je niet alleen ouder dan achttien jaar zijn en over een eigen woning beschikken. De woning in kwestie moet ook zelfstandig zijn. Dat betekent dat je een eigen woon- of slaapkamer, keuken en werkende wc moet hebben. Daarbij mogen de huur die je betaalt en je jaarlijkse inkomen niet te hoog zijn. Veel van de kamers die via studentwoningweb.nl verhuurd worden, komen, ondanks dat het officieel geen zelfstandige woningen zijn, ook in aanmerking voor huurtoeslag.

Klinkt tot dusver allemaal goed. Alleen een beetje jammer dat het er in de realiteit wat rommeliger aan toe gaat. Ontvang je eenmaal huurtoeslag, dan is dekans namelijk groot dat je ook om de paar maanden óf een onverklaarbaar bedrag op je rekening gestort krijgt, óf een bericht dat je teveel geld hebt ontvangen en dat dus even terug moet betalen. Dat kan gebeuren als de belastingdienst er bij een controle achterkomt dat je meer hebt gekregen dan waar je recht op had. Of door een verandering van de categorie van het gebouw waar je in woont. Of doordat je de servicekosten niet goed heb doorgegeven. En zo kan het nog wel even doorgaan.

Vul alles dus zo zorgvuldig mogelijk in als je huurtoeslag gaat aanvragen. En krijg je om een raadselachtige reden opeens 200 euro extra, zet het even opzij. De kans is groot dat je het over drie maanden weer terug moet betalen.

Belastingaangifte en loonheffingskorting

Het is niet duidelijk wanneer je had moeten leren wat deze begrippen nu precies inhouden, maar tegen de tijd dat je oud genoeg bent om een arbeidscontract te tekenen, lijkt het veronderstelde kennis te zijn. Beide hebben namelijk betrekking op het loon dat je ontvangt als je werkt.

Belastingaangifte moet je pas doen op het moment dat er een blauwe envelop op de deurmat valt. Tot die tijd is het niet verplicht, maar kan het je wel wat extra geld opleveren. Pas wanneer je bij de Belastingdienst aangeeft hoeveel van je loon het afgelopen jaar naar sociale premies en dergelijke is gegaan, checken zij op hun beurt of dat bedrag te groot was of niet. Als je nog studeert en je enige vorm van inkomen een bijbaantje is, is dat vaak wel het geval en krijg je geld terug.

Ook zonder belastingaangifte te doen, kan je korting krijgen op de belasting die je betaalt. Dit kan je krijgen door bij je werkgever te melden dat je loonheffingskorting wil. Er wordt dan rekening gehouden met het feit dat je nog niet zoveel verdient als iemand die fulltime werkt. Vervolgens gaat er een minder groot deel van je loon direct naar de belasting en krijg je meer uitbetaald. Cashmoney!