Tekst door Tamar Smalbrugge, beeld door Lesine Möricke
Met het festivalseizoen in zicht is er vast een aantal lezers dat deze zomer een pilletje verkiest boven een vaasje bier. Of men doet het gewoon allebei. Het ligt misschien aan je bubbeltje, maar ik merk zelf als student in Amsterdam dat er niet heel gek gedaan wordt over recreatief drugsgebruik. Dansend in de brandende zon loop je met een pilletje op alleen wel veel risico op oververhitting.
“Ik stond met oud en nieuw in een club. Ik was met maar een kleine hoeveelheid MDMA begonnen, juist omdat ik had gelezen dat doseren superbelangrijk is. Eerst voelde ik lang niets. Na anderhalf uur besloot ik daarom toch wat bij te nemen. Toen ging het eigenlijk direct mis. Ik had het zelf niet eens zo heet, maar mijn vriendin zei dat ik echt gloeide. Ook was ik helemaal nat van het zweet. Toen werd alles wazig. Ik was mijn vriendin ineens kwijt en voor ik het wist werd alles langzaam zwart. Eigenlijk raakte ik hierdoor helemaal niet in paniek, wat ik achteraf heel gek vond. Mijn vriendin heeft mij mee naar buiten genomen en mij gekoeld met koude glazen flesjes water die ze in mijn nek en tegen mijn voorhoofd hield. Ook liet ze me cola drinken. Mijn zicht kwam toen langzaam weer terug. Toen ik weer goed kon zien had ik ook nergens meer last van en voelde ik me volledig sober. Ik heb de rest van de avond gedanst voor mijn gevoel nuchter gedanst, tot diep in de nacht. Ik heb geen nieuwe MDMA genomen en ook geen alcohol gedronken. Mijn vriendin – die dezelfde MDMA had genomen als ik – had nergens last van en ging er juist heel goed op.”
Voor deze Babel sprak ik Hakam* (29 jaar) om te vertellen over zijn ervaring met oververhitting door MDMA. Hoe kwam het toch dat Hakam zo oververhit is geraakt? Ronald van Litsenburg, directeur en eigenaar van de Dutch Safety Group – die onder andere Event Medical Service (E.M.S.) faciliteert, zij leveren eerste hulp bij bijvoorbeeld festivals levert – vertelt mij dat ze op festivals veel gebruikers van XTC tegenkomen. In XTC zit de werkzame stof MDMA – dezelfde drug die Hakam had gebruikt – wat door verschillende redenen kan leiden tot oververhitting. “Hoe oververhitting precies werkt is lastig om zonder behulp van plaatjes uit te leggen. Belangrijk om over MDMA te weten is dat die oververhitting wel degelijk kan komen van de drug zelf, ook als je gewoon stil zou zitten. Maar zo’n pilletje maakt dat je juist graag gaat bewegen, en wanneer je bijvoorbeeld flink aan het dansen bent, verhoogt dit ook je metabolisme en spieractiviteit, waardoor je sowieso al heter wordt.”
Van Litsenburg heeft veel incidenten van oververhitting meegemaakt. Dat is niet zo gek, E.M.S. is bij zeer veel festivals in Nederland aanwezig. “We zijn aanwezig bij zo’n duizend evenementen per jaar,” vertelt hij, “van klein, tot groot, tot zeer groot. Ons team bestaat uit allerlei mensen met verschillende specialisaties: van EHBO tot beroepsprofessionals.”
“Wij vinden het heel belangrijk dat ons team goed voorbereid is op alcohol- en drugsincidenten. Naast de verplichting van reguliere diploma’s en certificaten is bij ons een cursus op alcohol en middelen gerelateerde klachten een must”’ Volgens Van Litsenburg richt E.M.S. zich op signalering wanneer zij op festivals staan. Er lopen altijd mensen rond. Zij anticiperen vooral op meldingen. Vaak komen die van security- en barmedewerkers. Die hebben het natuurlijk snel door als het niet helemaal goed gaat met iemand. Maar de vriendenclub signaleert meestal het beste. Gelukkig weten deze mensen ons ook te vinden.”
“We laten de zogenaamde diagnose van oververhitting niet aan temperatuur afhangen. Oververhitting is namelijk niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Dan zijn mensen vooral heel overprikkeld of in paniek en raken ze daar bezweet van. Er is natuurlijk wel een verschil tussen milde en ernstige gevallen. Meestal helpt het – in een milder geval – al om even rust te nemen, wat water te drinken. Even een change of scenery. In een ernstig geval hebben we een duidelijk protocol om iemand snel af te koelen: uitkleden en in ijswater. Ondertussen leggen we dan ook koude handdoeken op je hoofd en in je nek. Ook maken we dan gebruik van infusen, en eventueel medicatie, om onder andere spierafbraak nog extra tegen te gaan. Meestal moeten die mensen dan door naar de spoedeisende hulp. Dat is wel heel heftig om mee te maken, zeker voor zulke jonge mensen die gewoon naar een festival zijn gegaan. Je kan er prima uitkomen, maar een fatale afloop komt ook voor. In ernstige gevallen kan oververhitting leiden tot spierafbraak, nierfalen, en zelfs de dood. Daarbij wil ik ook even noemen: ongeveer zestig tot tachtig procent heeft later blijvende restverschijnselen, zoals permanente spierzwakte of nierproblemen.”
Jeroen (25 jaar) heeft afgelopen zomer een soortgelijke ervaring als Hakam gehad met LSD. LSD zelf is niet direct gerelateerd aan het veroorzaken van oververhitting, zoals drugs zoals MDMA dat wel zijn. Desondanks kan dit bijdragen aan oververhitting, omdat LSD een psychedelische drug is die de perceptie van de buitenwereld kan verstoren, waaronder het vermogen om interne warmte of de warmte van de omgeving nauwkeurig te voelen.
“Ik weet nog dat de hele vriendengroep waarmee we de LSD hadden genomen het enorm warm had. Dit kwam ook doordat er een oven aanstond, iets wat wij niet doorhadden of begrepen door de LSD. Ik voelde me vet verward. Dit is moeilijk achteraf uit te leggen als je er niet meer letterlijk in zit, maar… Taal werd steeds minder logisch, alles smolt samen, we snapten niet waar de hitte vandaan kwam en we zaten in een soort vicieuze loop van angst. Omdat ik het zo warm had, nam ik steeds een koude douche, dan kwam ik weer terug in de kamer en kreeg ik het weer snikheet. Mijn hartslag was hoog, hoorde ik achteraf. Omdat we zo in paniek waren hebben we een ambulance gebeld. We kregen toen koude handdoeken in onze nekken om ons af te koelen. Uiteindelijk is het dus goed afgelopen. Ik had deze drug al vaker genomen, maar ik nam deze keer twee en een halve zegel, wat ook gewoon écht veel is voor iemand van mijn lichaamsgewicht.”
Jeroen kwam er gelukkig goed vanaf. De afgelopen jaren is de kennis over drugsgerelateerde medische zorg enorm toegenomen. “Dat ijsbad blijkt dus echt super effectief, en is ook opgenomen in onze protocollen,” vertelt Van Litsenburg.We hebben gewoon veel meer kennis dan pakweg 20, 10 jaar geleden. Maar ernstige incidenten nemen, ondanks preventie, helaas nog niet af… De gemiddelde XTC-pil is dan wel gezakt in sterkte, toch blijven we die ernstige gevallen nog vaak tegenkomen. Tuurlijk zijn de behandelingen verder doorontwikkeld en is er meer voorlichting, maar ik hoop echt dat mensen blijven nadenken waaraan ze beginnen als ze zo’n pilletje nemen.”
Maar als je dan tóch wil gebruiken? “Beginnen met een kwartje. Doseren is heel belangrijk. Dit is vooral met XTC lastig, omdat de dosering vaak verschilt en voor veel gebruikers van tevoren niet bekend is. Verder is het heel belangrijk dat je vanuit een goede uitgangspositie begint. Kijk, heb jij in de week voor het festival gezond gegeten, lekker gesport, prima geslapen, dan ben je gewoon veel stabieler en kan je lichaam zelf ook meer opvangen.” En op het evenement zelf? “Zorg dat je erop let dat je af en toe rust neemt. Bijvoorbeeld door naar koelere plaatsen te gaan. Even chillen, even tot jezelf komen. Dat is écht belangrijk. De meeste ernstige gevallen zien we bij mensen die te veel middelen hebben gebruikt – ook vaak middelen door elkaar, bijvoorbeeld én alcohol én XTC én speed – en constant doorpakken. Je lichaam is er gewoon niet op gebouwd om 12 uur achter elkaar door te gaan. Dat je dat wel kan als je iets op hebt, betekent niet dat je lichaam dit ook kan handelen.”
Dus, aan al die lezers die deze zomer een pilletje verkiezen boven een vaasje bier: let op jezelf, let op je vrienden en zorg dat je af en toe rust pakt. De boodschap van Van Litsenburg was duidelijk: neem de risico’s niet te licht op. Een goede uitgangspositie hebben is het halve werk.
*dit is een gefingeerde naam, de echte naam is bij de redactie bekend.
Babel Magazine 