Babel babbelbox

Tekst door Tania Alhashimi, Biko van Deijck, Dieuke Kingma, Phoebe Meekel, Sophie Meijer, Dominique Seelen, Tamar Smalbrugge, Sybren Sybesma en Suzanne Toussaint

Welkom bij‘De Babel Babbelbox’, onze maandelijkse rubriek! Babels redacteuren schrijven hier een persoonlijke bijdrage over het thema van de maand. Deze maand geven de auteurs een kijkje in hun leven tijdens de overhitte zomer.

Tania

Hoewel de zomer een tijd voor ontspanning is,wil ga ik je toch wat academisch vertier aanraden. In het bijzonder wil ik je een interview aanraden van Michel Foucault, de Franse dandy-filosoof van de jaren 70 en 80 die met name bekend staat om zijn theorieën over machtsrelaties, seksualiteit en persoonsvorming. Zijn teksten zijn over het algemeen vrij lastig om doorheen te komen, met lengtes van zinnen waar Judith Butler nog u tegen zegt. Zijn interviews (en getranscribeerde hoorcolleges) daarentegen zijn door de spreekvorm veel makkelijker te volgen – en zitten zo op de sweet spot tussen academia en lekker weglezen. Tegen het eind van zijn carrière bespreekt hij in het interview “The ethic of the Care of the Self as a practice of Freedom”, op relatief toegankelijke wijze de Oud-Griekse manier van zelfzorg en haar politieke en ethische implicaties. De theorieën uit Foucaults late oeuvre zijn veel minder bekend dan zijn eerdere theorieën over macht en seksualiteit – iets wat ik totaal onbegrijpelijk vind, gezien juist zijn late oeuvre Foucault in zijn ultieme vorm toont. Helaas kan ik hier niet een heel essay neerpennen over het concept van “the care of the Self”, maar weet dat het mijn kijk op politiek, vrijheid, macht, democratie en kunst totaal heeft veranderd. Misschien verandert het jouw denken ook wel.

Biko

Afgelopen maand las ik een boek dat al enige tijd op mijn persoonlijke leeslijst stond: De diepst verborgen herinnering van de mens, van de jonge Senegalese schrijver Mohamed Mbougar Sarr. In 2021 werd Sarr met dit boek de eerste schrijver ten zuiden van de Sahara die de befaamde Prix Goncourt won. 

Het literair succes van Afrikaanse schrijvers die in het Frans schrijven, is het thema van het boek. Het verhaal centreert zich rondom de fictieve Malinese schrijver TC Elimane, die succes behaalde in Europa met zijn boek Het labyrint der onmenselijkheid, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Echter, wordt de zogenaamde Elimane overspoeld met betichtingen van plagiaat, die hem uiteindelijk tot de vergetelheid veroordelen. 

De zoektocht die een eeuw later door de hoofdpersoon van het boek naar deze mysterieuze Elimane wordt ingezet, zorgt voor een wervelend literair avontuur. Het taalgebruik van Sarr heeft iets magisch, alsof hij op plekken is geweest en dingen heeft gezien die wij ons niet kunnen voorstellen. Dat is gezien zijn 31 jaar, toen het boek uitkwam, zeer indrukwekkend. 

Het verhaal van Elimane is overigens gebaseerd op een schrijver die daadwerkelijk heeft bestaan, Yambo Ouologuem. Dit maakt Sarrs boek, los van een magisch avontuur, tevens een scherpe kritiek op de Westerse literatuurwereld. 

Dieuke

Een afspeellijst met zomerse nummers + waar en wanneer je ze moet luisteren

The Downtown Lights – The Blue Nile

Net als de zon onder is gegaan en de hemel van geel, oranje en roze naar paars kleurt, fiets je langs Centraal Station en beland je op de De Ruijterkade. Aan je linkerhand straalt het IJ en als je naar rechts kijkt, zie je de Westelijke Eilanden voorbij vliegen. Eenmaal in de Spaarndammerbuurt aangekomen, duik je nog even het Westerpark in. De ijswinkel is al dicht, helaas.

Something Big – Burt Bacharach

Je ouders zijn een paar weken met de caravan op pad, dus je past een paar dagen op hun huis. Ze hebben een abonnement op de buurtkrant, die nu opengeslagen voor je ligt. Buiten klinkt het gezang van vogels – want die heb je daar – en je drinkt een glas koude melk – want dat hebben ze daar. 

Pais Nublado – Helado Negro

Ricardo, je Portugese zomerliefde, heeft het zojuist uitgemaakt, en terwijl buiten een zomerstorm woedt, klim je huilend het stapelbed van het hostel in. 

Strange Overtones – David Byrne, Brian Eno

Jij en je vrienden zijn naar een strandje bij Uitdam gefietst voor een picknick. Iemand heeft lekkende zalmwraps meegenomen, jullie lachen om de aalscholver die verderop zijn vleugels uit staat te klapperen, en kleine dansmuggen plakken aan de zonnebrand die je op je lijf hebt gesmeerd. 

Comme au cinéma – Alain Delon

Het is eind augustus en het zou al lang wat moeten afkoelen, maar als je met je moeder door de Franse lavendelvelden sjeest komt de koele zeewind als een prins op een wit paard. Je moeder draait de volumeknop van de autoradio wat meer naar rechts; haar tienercrush zingt het lied van haar jeugd. 

Fuego – Bomba Estéreo 

Dans, mens, dans! Het is zomer!

Phoebe

Wie ‘s zomers wil afkoelen raad ik aan om onder een lauwe douche te gaan staan met een sinaasappel. Je hoort het goed, niet een koude maar lauwe douche! (En inderdaad, met een sinaasappel.) Door koud water denkt je lichaam het namelijk koud te hebben en probeert het de warmte juist vast te houden – iets wat je wilt voorkomen tijdens een hittegolf. 

“Maar waarom die sinaasappel?” hoor ik je denken, waarop mijn antwoord is: “waarom niet?”. Een vriend vertelde mij gepassioneerd over de sinaasappel-eten-onder-de-douche ervaring en raadde mij aan om hetzelfde te doen. Toen de reflectie van een glanzend oranje sinaasappel bij het eerstvolgende supermarktbezoek op mijn netvlies viel, moest en zou ik deze mee naar huis nemen. 

Eenmaal onder de douche boor ik met mijn duimen een gat in de schil en part ik de sinaasappel in twee. Het sap druipt langs mijn vingers en armen, maar gelukkig maakt het niet uit, want de waterstralen van de douche voorkomen dat ik plakkerig word. Inderdaad, ik voel mij een soort oermens – iets waar die vriend al voor waarschuwde. De appelsien smaakt zoet en fris. En alsof het niet beter kan: de hele badkamer begint naar haar te ruiken. Een ervaring om nooit te vergeten. Een minpunt is dat ik niet weet waar ik de schil moet achterlaten en dat er stukjes sinaasappel tussen mijn tanden blijven steken. Maar dit weegt niet op tegen de vele voordelen van deze activiteit.

Daarom raad ik ook zeker aan dat je dit eens in de zomer uitprobeert! En als je sinaasappels niet lust, probeer dan een kiwi, sappige appel of zoete perzik.

Sophie

Ooit vond ik een doos met brieven op de zolder van mijn ouderlijk huis, geschreven door mijn ouders aan vrienden, familieleden en liefdes. Ik ben altijd zo jaloers geweest. Een doos vol met verhalen op zolder waar ik over veertig jaar nog eens naar kan terugkijken, dat wil ik ook.

Het is zo simpel, en toch vertikt mijn Gen Z-brein het om pen en papier op te pakken en een brief naar iemand te sturen. De enige penvriendin die ik ooit had, was er eentje die ik uit Diddls Kaasblad had geplukt, maar ook zij gaf het snel op. Lag het aan mij? Joost mag het weten.

Ik denk niet dat het een realistisch streven is om in deze aandachtseconomie nog brieven te schrijven naar elkaar en twee werkdagen te wachten tot het bericht bij de juiste persoon aankomt. Daar zijn we allemaal net iets te ongeduldig voor geworden. Daarom stel ik iets anders voor. Maar eigenlijk is dit voorstel meer een uitdaging dan een aanrader.

Schrijf deze zomer eens een aantal brieven naar jezelf. Schrijf over de simpelste en de dagelijkse dingen, maar ook over de spanningen die de zomer met zich meebrengt: een zomerliefde of een wilde uitgaansavond bijvoorbeeld.  Stop ze weg en raak ze zo lang mogelijk niet aan. En wie weet kunnen wij, de Millennials en Gen Z’ers van de wereld, over veertig jaar ook zeggen dat er een doos met brieven op zolder staat die onze kinderen kunnen doorspitten.

Dominique

Als klein meisje woonde ik op een boerderij vlakbij het Drentse dorp Balloo. Het was een wit gestuct huis met hoge ramen en een rietgedekt dak. Om het huis lag een hectare grasland, waar we niet zoveel mee deden, maar dat wel onderhouden moest worden. Om het aantal uren op de zitmaaier iets te beperken, besloten we daarom op zoek te gaan naar een alternatieve grasmaaimachine. We woonden dichtbij de schaapskooi in Balloo, dus hadden mijn ouders de ingeving gekregen een paar Drentse heideschapen van deze schaapskooi te ‘huren’ en te laten grazen in onze achtertuin. Even voor de duidelijkheid: mijn ouders zijn opgegroeid in de Randstad en hadden daar, tot de verhuizing naar Drenthe, ook altijd gewoond. Je kan je dus wel voorstellen hoe ‘een paar lieve schaapjes saampjes vredig laten grazen in de achtertuin’ wat minder romantisch bleek te zijn dan ze dachten… Ondanks alle fratsen die die beesten hebben uitgehaald, zoals het opeten van de nieuwe bloemperken en het vernielen van de tuin van de buren, voel ik altijd nog een zweem van nostalgie wanneer ik blèrende schapen hoor en de geur van zure schapenpoep ruik. Het is alweer bijna tien jaar geleden dat we vertrokken uit onze boerderij, maar de Balloër Schaapskooi bestaat nog steeds. Sterker nog, het is nu een toeristische trekpleister geworden die je leuk kan combineren met een bezoekje aan de nabijgelegen Hunebedden. Ik raad je absoluut aan deze zomer naar de Balloër Schaapskooi te gaan en een meet en feed met de Drentse heideschapen te plannen. Gewoon voor de leuk. En misschien omdat je dan, net als mijn ouders, het later in je hoofd haalt een paar schapen te importeren in je achtertuin.

Tamar

Wie de hitte buiten even wil ontvluchten – of de regen, zomers in Nederland zijn immers zeer wispelturig – kan heerlijk op de bank wegzwijmelen bij de Netflix-serie One Day. Dit is echter niet zomaar een liefdesverhaal! Op 15 juli 1988 leren Emma en Dexter elkaar voor het eerst kennen op hun afstudeerfeest. Van een gewone one-night stand komt het alleen niet echt… Emma en Dexter kletsen de hele nacht vol. Na een nacht en een dag samen te hebben gespendeerd scheiden hun wegen. Toch blijven hun levens nauw met elkaar verweven en onderhouden de twee een innige vriendschap. Deze 14-delige tv-adaptatie van het gelijknamige boek van David Nicholls kijk je met gemak aan één stuk door. Ik heb de serie zelf al uit, en ben hem nu met mijn vriend opnieuw aan het kijken. Ik hoop stiekem dat hij straks na de laatste aflevering net zo hard moet huilen als ik. We zijn net over de helft van de afleveringen, en hij is nu al fan! In One Day worden liefde en leven op een wonderschone manier afgebeeld en uitgespeeld. Er overkomt de hoofdpersonages dan wel van alles, de serie voelt toch zeer realistisch aan. Het is geen zoetsappige romance, al laat mijn beschrijving dat wellicht vermoeden. De serie houdt de kijker 14 afleveringen lang in een houdgreep die tegelijkertijd warm en zacht aanvoelt. Maar wees gewaarschuwd… grote kans dat jouw hart na deze serie in duizend stukjes ligt.

Sybren

Ik lees graag toneelstukken. Een goed toneelstuk is bijna net zo interessant om te lezen als om te zien (en misschien zelfs wel interessanter omdat alle personages alleen in je hoofd bestaan en je dus niet kan worden afgeleid door een slechte vertolking). Iedere zomer lees ik een of twee toneelstukken. Nederland heeft geen grote toneelcultuur, maar we hadden aan het begin van de twintigste eeuw wel een ster op het internationale podium: Herman Heijermans. Zijn stuk Op hoop van zegen, over vissers die machteloos staan tegen zowel het wassende water, als de exploitanten die hen in slechte boten de zee opsturen, verscheen in meer dan tien talen. Nog beter vond ik Schakels, een schitterende komedie over een losbandige zoon, een rijke vader die wil hertrouwen en een familie die alles op alles zet om dat te voorkomen. Het voordeel is dat je een toneelstuk snel uit hebt. Daarom lees ik ze vaak als tussendoortje, als ik bezig ben in dikke familieromans, die het wel een wee van een of meerdere families over een lange periode beschrijven. De familieroman is een van mijn favoriete genres. Vorige zomer las ik de eerste twee boeken van De boeken der kleine zielen van Louis Couperus en ik vond ze fantastisch. De premisse van de romancyclus is dat een vrouw die ooit door haar familie werd verstoten jaren later terug wil keren bij diezelfde familie in Den Haag. Gevangen in een matig huwelijk hoopt ze op geluk. Couperus schetst een prachtig portret van Den Haag en legt met veel mededogen, maar haarscherp, alle familieverbanden en de in elke familie endemische kinnesinne bloot. Deze zomer zal ik, naast een toneelstuk van Heijermans, ook de laatste twee delen lezen. De eerste twee behoren nu al tot mijn favoriete boeken.

Suzanne

Na een jaar vol deadlines, tentamens, opdrachten, leeswerk en colleges, ben ik dood- en doodop. Wanneer ik niet bezig ben met de laatste jaartallen stampen of nog een paar verbeteringen aanbreng aan dat laatste essay, doe ik het liefst even helemaal niets. Ja, een beetje naar een vlieg op de muur staren die ik voor ik ga slapen echt het raam uit moet bonjouren omdat ik anders geen oog dicht doe. Maar verder… helemaal niets. 

Ik vind niksen eigenlijk heel lastig: niks doen voelt onproductief en dat is in de samenleving van nu (helaas) een echte no-go. Ik ben dan ook niet de enige die er moeite mee heeft. Op internet zijn er genoeg artikelen, blogs en websites te vinden die je vertellen dat lekker even niksen he-le-maal prima is. Ze vermelden er vervolgens wel doodleuk bij dat je tijdens het niksen je eigen identiteit, die je in alle drukte bent kwijtgeraakt, weer terugvindt. Of dat tijdens het niks doen mensen de meest geweldige, over-the-moon, creatieve, inspirerende ideeën opdoen. Oftewel: volgens die artikelen is niets doen alleen maar goed omdat het aanzet tot creativiteit en daarmee ook productiviteit. 

Ik zal je vertellen – en ik herinner mezelf er ook maar meteen aan – dat hoeft dus helemaal niet! Mocht jij tijdens het niksen toch opeens een onverwachte ingeving krijgen en de oplossing voor honger op de wereld weet te verzinnen, leuk voor je. Maar er is niks mis met niksen en alleen maar denken: ik heb echt zoveel zin om straks met een pepperoni pizza met extra olijven en paprika en kaas op de bank voor de zesde keer Friends te bingewatchen en daarna nog een Magnum te eten. 

‘Niks doen is ook iets doen’, is verleden tijd (figuurlijk dan), laten we in plaats daarvan overgaan op: ‘Niks moet, alles mag.’